«Ο περί Προϋπολογισμού του 2011 Νόμος του 2010» (Αρ. Φακ. 23.01.051.165-2010)

Ομιλία Βουλευτή Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών κ. Γιώργου Περδίκη

Ολομέλεια 14 Δεκεμβρίου 2010

Είναι συνηθισμένη κοινοβουλευτική πρακτική, η συζήτηση των κρατικών προϋπολογισμών να αποτελεί ευκαιρία για τοποθέτηση των κομμάτων έναντι της οικονομικής και της εν γένει κυβερνητικής πολιτικής.

Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών συμπαρατάχθηκε στο Β’ γύρο των προεδρικών εκλογών με το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ, και άλλες πολιτικές κινήσεις, στην εκλογή της παρούσας κυβέρνησης.

Όλοι αυτοί – πλην των Οικολόγων – συγκρότησαν το Υπουργικό Συμβούλιο της κυβέρνησης Χριστόφια που κυβερνά τη χώρα από το Φεβρουάριο του 2008 και διαχειρίζεται την τύχη του λαού μας.

Στηρίξαμε την επιλογή μας, στην ελπίδα. Μια ελπίδα που όσον αφορά το Κυπριακό ήταν μάλλον προσδοκία, αλλά οπωσδήποτε ήταν κάτι περισσότερο από ευχή σε ότι αφορά την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική πρόταση αυτής της Κυβέρνησης.

«Δίκαιη λύση, δίκαιη κοινωνία» μας είπαν. Ομολογώ ότι δεν τους πιστέψαμε εξ’ ολοκλήρου.

Δεν αναμέναμε – για παράδειγμα – από αυτήν την κυβέρνηση να διαχειριστεί το Κυπριακό – το μεγαλύτερο ζήτημα που απασχολεί την πολιτική στη χώρα μας – με την ίδια σταθερότητα και επιμονή που χαρακτήριζαν την πολιτική του αείμνηστου Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου. Όμως οπωσδήποτε δεν περιμέναμε ότι θα είχαμε τόσο ταχεία διολίσθηση του Κυπριακού – και με ευθύνη της δικής μας ηγεσίας – προς το χειρότερο. Η «δίκαιη λύση» μετατράπηκε – μέσω της συμφωνίας της 23^ης Μαΐου 2008 και των απευθείας διαπραγματεύσεων χωρίς συμφωνημένη βάση και προετοιμασία – σε μια πορεία που οδηγεί στη συνομοσπονδία και στον πλήρη έλεγχο της Κύπρου από την Τουρκία.  Οι ευθύνες της Τουρκίας, της κατοχικής Τουρκοκυπριακής ηγεσίας και των άσπονδων φίλων μας, είναι βεβαίως τεράστιες, αλλά δεν μπορούμε να μην αναφερθούμε και στις γενναίες προσφορές του Προέδρου Χριστόφια για εκ περιτροπής προεδρία σε συνδυασμό με την σταθμισμένη διασταυρωμένη ψήφο, την εκ των προτέρων νομιμοποίηση 50.000 εποίκων και την υπόσκαψη των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και επιστροφής των προσφύγων με την υποβολή των προτάσεων για το περιουσιακό. Ευθύνες εντοπίζονται επίσης και στην πολιτική της κυβέρνησης σε ότι αφορά την αξιοποίηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, αφού τον Δεκέμβριο του 2009 η Ευρωπαϊκή Ένωση έδωσε συγχωροχάρτι στην κατοχική δύναμη.

Καταθέσαμε ενώπιον του Εθνικού Συμβουλίου ένα πλήρες και συνεκτικό σχέδιο επτά προτάσεων για μια άλλη πορεία διεκδίκησης, ένα σχέδιο Β’. Ο πρόεδρος Χριστόφιας συστηματικά αγνοεί τις προτάσεις μας ή τις εκφυλίζει σε άπνοες και αδύναμες διακηρύξεις. Ενώ η Τουρκία διαθέτει – κατά τις πρόσφατες δηλώσεις του Μπαγίς – διάφορα εναλλακτικά σχέδια, ο Πρόεδρος αρνείται το να σκεφτεί καν τέτοια προοπτική.

Ιδιαίτερα, και εν όψει και των διαφαινόμενων πιέσεων για χρονοδιαγράμματα, επιδιαιτησία και τετραμερή διάσκεψη, που θα ακολουθήσουν την κρίσιμη συνάντηση του Ιανουαρίου, προτείναμε προς την πολιτική ηγεσία να προτάξει το θέμα των εποίκων, της κατοχής και της αποστρατικοποίησης. Το θέμα των εποίκων και της παράνομης εκμετάλλευσης των περιουσιών στα κατεχόμενα πρέπει, κατά την άποψη μας, να καταστεί κομβικό σημείο και προϋπόθεση για την περαιτέρω συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Ο Πρόεδρος Χριστόφιας οφείλει να διεκδικήσει με τόλμη και αποφασιστικότητα την ανεξάρτητη απογραφή και τον τερματισμό του εποικισμού και της παράνομης οικοδόμησης των Ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα ως απαραίτητες προϋποθέσεις για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων.   

Έχουμε επίσης εισηγηθεί την πρόταξη του θέματος της Αμμοχώστου σε σχέση και με τις πιέσεις που δεχόμαστε για το απευθείας εμπόριο, ενώ ξεκάθαρα τοποθετούμαστε ενάντια στη συνέχιση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας αφού δεν εφαρμόζει το πρωτόκολλο της Άγκυρας, δεν αποσύρει τα κατοχικά στρατεύματα από την Κύπρο και δεν επιτρέπει τη δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.

Ομολογούμε ότι για πολλούς και διάφορους λόγους – που δεν είναι του παρόντος – η διάψευση της ελπίδας για «μια δίκαιη λύση», δεν αποτελεί ιδιαίτερη έκπληξη. Η μεγαλύτερη έκπληξη και απογοήτευση προέρχεται από τη διάψευση των ελπίδων για μια «δίκαιη κοινωνία».

Πιστώσαμε αυτή την κυβέρνηση – και όχι άδικα πιστεύω – με κοινωνικές ευαισθησίες και δώσαμε ψήφο εμπιστοσύνης σε πολιτικές που επιβεβαίωσαν την εκτίμηση μας (π.χ. ενίσχυση των κοινωνικών παροχών, εκσυγχρονισμός του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, μέτρα για τις ευάλωτες ομάδες πολιτών, τους πολύτεκνους, τα ανάπηρα άτομα κ.ο.κ.). Αξίζει να αναφερθεί ότι από το 2007 μέχρι το 2010 οι κοινωνικές παροχές του κρατικού προϋπολογισμού  αυξήθηκαν από τα 875 εκατομμύρια στα 1251 εκατομμύρια, σημειώνοντας συνολική αύξηση 43% ή μέση ετήσια αύξηση 11%. Δηλαδή το ύψος των κρατικών κοινωνικών παροχών ήταν πολλαπλάσιο του ετήσιου ρυθμού αύξησης του κόστους ζωής και του πληθωρισμού. Είναι γεγονός ότι τα τρία τελευταία χρόνια το κοινωνικό κράτος διευρύνθηκε και ενισχύθηκε. Και ερχόμαστε στον υπό εξέταση προϋπολογισμό όπου παρατηρούμε ότι το σύνολο των κοινωνικών κρατικών δαπανών παραμένει στάσιμο, άρα ουσιαστικά μειώνεται εάν ληφθεί υπόψη – όπως οφείλουμε να κάνουμε – και ο καλπάζων πληθωρισμός. Ας σημειωθεί  ότι η χώρα μας είχε το 2010 μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στον πληθωρισμό στην Ευρωπαϊκή Ένωση, απότοκο των μεγάλων αυξήσεων της τιμής βασικών προϊόντων διαβίωσης όπως το ηλεκτρικό ρεύμα και τα καύσιμα. Η τάση των αυξήσεων αναμένεται να συνεχιστεί μέσα στο 2011 μετά την απόφαση της κυβέρνησης για επιβολή του ΦΠΑ στα τρόφιμα και φάρμακα. Παράλληλα μαζί με τον πληθωρισμό αυξάνεται και η ανεργία, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, γεγονός που δημιουργεί αλυσιδωτά κοινωνικά προβλήματα.

Μιλούν για στόχευση των κοινωνικών παροχών. Είδαμε τί εννοούν σε συγκεκριμένα νομοσχέδια που κατατέθηκαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Προτείνει η κυβέρνηση μείωση των παροχών στην πολύτεκνη οικογένεια και περιορισμό της φοιτητικής χορηγίας στη βάση – λένε – εισοδηματικών κριτηρίων. Ως Οικολόγοι θεωρούμε ότι τα επιδόματα αλλά κυρίως οι χορηγίες και οι παροχές πρέπει να διακρίνονται από κοινωνική, οικονομική αλλά και οικολογική στόχευση αλλά τα εισοδηματικά κριτήρια δεν πρέπει να εφαρμόζονται στους ευαίσθητους τομείς της οικογένειας και της παιδείας, την ίδια ώρα που χωρίς στόχευση, εκατομμύρια ευρώ παρέχονται ως μορφή χορηγιών, παροχών ή διευκολύνσεων σε διάφορες ομάδες συμφερόντων όπως π.χ. τράπεζες, ξενοδόχοι, τουριστικοί πράκτορες ή developers των αναπτύξεων γκολφ ή μαρίνων μαμούθ κλπ. Διότι, κατά τη δική μας αντίληψη, η επένδυση στην παιδεία και στην εν γένει ανάπτυξη του πληθυσμού (ποσοτική και ποιοτική), δεν αποτελεί φιλανθρωπικό έργο, πολυτέλεια ή στοιχείο ελεημοσύνης. Είναι αδήριτη ανάγκη και αναγκαία επιλογή, εάν θέλουμε να έχουμε μέλλον ως λαός πάνω σ’ αυτό το νησί.

Η κυβέρνηση διατείνεται ότι έχει αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση με μέτρα που τα διακρίνει η κοινωνική ευαισθησία σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες κατέφυγαν σε αντιλαϊκά μέτρα ή μέτρα που περιορίζουν το κοινωνικό κράτος. Και ερωτώ, κυρίες και κύριοι: Η αύξηση της ανεργίας, η αύξηση του πληθωρισμού και η παράλληλη ουσιαστική μείωση της αξίας των κοινωνικών παροχών συνιστούν χαρακτηριστικά διεύρυνσης του κοινωνικού κράτους; Όχι, βέβαια. Μια απλή θεώρηση των στοιχείων της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας και η ανάλυση των προνοιών του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2011, αποδεικνύουν τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους.

Αλλά η «δίκαιη κοινωνία» δεν κρίνεται μόνο από το ύψος των κοινωνικών παροχών. Κρίνεται και από την ποιότητα της διοίκησης, την αξιοκρατία και την κοινωνική δικαιοσύνη. Ένας λαός που ταλαιπωρείται από συχνά φαινόμενα νεποτισμού, εξυπηρέτησης ημετέρων, ευνοιοκρατίας και κομματοκρατίας, ελπίζει ότι στα πλαίσια της «δίκαιης κοινωνίας» τα φαινόμενα της ά-χρηστής διοίκησης θα περιορίζονταν σε ένα κάποιο σημαντικό βαθμό τουλάχιστον. Κι όμως καθώς συμπληρώνονται τα τρία έτη διακυβέρνησης και καθώς καλούμαστε να ψηφίσουμε ακόμα ένα προϋπολογισμό, ο απολογισμός των σκανδάλων σηματοδοτεί ακόμα μια διάψευση. Η «δίκαιη κοινωνία» ως έκφραση της απαίτησης των πολιτών για αξιοκρατία, διαφάνεια και χρηστή διοίκηση, δεν υπάρχει στην Κύπρο του 2011.

Μας λένε οι κυβερνώντες ότι οι κοινωνικές παροχές περιορίζονται λόγω κρίσης. Πρέπει – λένε – να μειωθούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα. Μας παρουσιάζουν ένα προϋπολογισμό αλλά και μια προοπτική που στηρίζεται στη μείωση των αναπτυξιακών δαπανών, στην περικοπή θέσεων εργασίας στο δημόσιο και στον περιορισμό των κοινωνικών παροχών χωρίς να περιορίζει την αύξηση του ύψους των αποδοχών του δημοσίου. Εμείς θεωρούμε ότι η διαχείριση του ελλείμματος με τη μείωση των αναπτυξιακών δαπανών και των θέσεων εργασίας και το νοικοκύρεμα των λειτουργικών εξόδων, μπορεί να επιφέρει κάποια πρόσκαιρη βελτίωση των δημοσιοοικονομικών,  αλλά δεν δίνει μακροπρόθεσμες λύσεις  στα σοβαρά προβλήματα που ταλανίζουν τα δημόσια οικονομικά. Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα νέο όραμα για την οικονομία  που θα δώσει προοπτική στη νεολαία μας και στις επερχόμενες γενιές κάτι που δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε ως υποψία στους προϋπολογισμούς του 2011.

Αντίθετα, μέσα από τις πρόνοιες του προϋπολογισμού για το κρατικό μισθολόγιο το χάσμα μεταξύ του ιδιωτικού και δημόσιου / ημικρατικού τομέα βαθαίνει και τείνει στη δημιουργία πολιτών δύο ταχυτήτων, αυτών που απολαμβάνουν ψηλούς μισθούς, προνόμια και ασφάλεια εργασίας και τους υπόλοιπους που τους μαστίζει η ανεργία και η φτώχεια.

Περιμέναμε από τον προϋπολογισμό του 2011, να διατηρεί τους υψηλούς ρυθμούς επέκτασης του κοινωνικού κράτους, να δημιουργεί θέσεις εργασίας με προγράμματα που θα παράγουν κοινωνικό έργο υποδομής, προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος και της ποιότητας ζωής, προγράμματα στα οποία θα έχουν πρόσβαση οι μικρομεσαίοι και οι μη προνομιούχοι, νέοι επιστήμονες και οι γυναίκες. Ιδιαίτερα όσον αφορά το πεδίο του περιβάλλοντος – που αναδεικνύεται ως χώρος νέων δυνατοτήτων απασχόλησης και στη χώρα μας – περιμέναμε από τους κρατικούς προϋπολογισμούς του 2011 να παρουσιάζουν ένα έντονο αναπτυξιακό πρόγραμμα. Η Πράσινη Οικονομία θα μπορούσε να μας οδηγήσει στην αειφορία της οικονομίας, στην ανάπτυξη των εισοδημάτων και κατά συνέπεια των δημοσίων εσόδων.

Θεωρούμε ότι επιβάλλεται να επεκταθούμε σ’ αυτό το σημείο σε συγκεκριμένα παραδείγματα τα οποία μαρτυρούν την έλλειψη περιβαλλοντικής ευαισθησίας από μέρους των κυβερνώντων, ενώ παράλληλα πιστοποιούν ότι ως Οικολόγοι, υπεύθυνα και σοβαρά, πάντα καταθέτουμε προτάσεις και εισηγήσεις. Αλλά οι κυβερνώντες «αγρόν ηγόρασαν» και «ζεύγη βοών πέντε».

Περίπτωση Πρώτη:

Το 2007 το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών σε συνεργασία με το Τμήμα Οδικών Μεταφορών επεξεργάστηκε ένα σχέδιο απόσυρσης των παλιών αυτοκινήτων. Το σχέδιο εφαρμόστηκε το 2008 και το 2009 και είχε ως αποτέλεσμα περισσότερα από 20.000 παλιά, ρυπογόνα και επικίνδυνα αυτοκίνητα να πάρουν το δρόμο για τα εργοστάσια ανακύκλωσης. Το 2010 η κυβέρνηση αποφάσισε να αναστείλει το πρόγραμμα απόσυρσης των παλιών αυτοκινήτων. Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, σε μια προσπάθεια να πείσει την κυβέρνηση να επαναφέρει το σχέδιο απόσυρσης των παλιών αυτοκινήτων κατέθεσε μελέτες και εισηγήσεις. Δείξαμε ανοχή και υπομονή. Αποδεχθήκαμε ακόμα και την αύξηση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα κίνησης με υπόσχεση από τον ίδιο τον Υπουργό Οικονομικών για επανέναρξη του προγράμματος ύψους 5 εκατομμυρίων μέσα στο 2010. Τί έγινε στην πράξη! Ο Υπουργός αθέτησε τη δέσμευση του και δεν κατέθεσε συμπληρωματικό νομοσχέδιο και ως εκ τούτου απόσυρση αυτοκινήτων δεν έγινε μέσα στο 2010. Σήμερα καλείται το κοινοβούλιο να εγκρίνει το πενιχρό ποσό των 2 εκατομμυρίων μέσα στα πλαίσια του κρατικού προϋπολογισμού του 2011, όταν οι ανάγκες της οικονομίας, της ασφάλειας στην οδήγηση και της προστασίας του περιβάλλοντος απαιτούν ένα ποσό της τάξης τουλάχιστον των δέκα εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Απόσυρση αυτοκινήτων θα γίνει σε πολύ περιορισμένο βαθμό μέσα στο 2011, αφήνοντας χιλιάδες σαράβαλα να κυκλοφορούν στους δρόμους, ως δημόσιοι κίνδυνοι και θανάσιμες καρμανιόλες. Παράλληλα η κυβέρνηση αποφάσισε να μην εφαρμόσει ποτέ το πρόγραμμα ύψους 4 εκατομμυρίων ευρώ για την περισυλλογή όλων των αχρήστων αυτοκινήτων που ρυπαίνουν την ύπαιθρο. Όλα τα πιο πάνω έχουν κοστολογηθεί και έχει υπολογιστεί ότι η εφαρμογή τους μπορεί να δημιουργήσει θέσεις εργασίας και επακόλουθα, κέρδος για την οικονομία και την κοινωνία.

Περίπτωση Δεύτερη:

Το 2008 το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών συνεργάστηκε με την Υπηρεσία Ενέργειας στον καταρτισμό ενός σύγχρονου προγράμματος χορηγιών για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της Κυπριακής αγοράς αλλά και στις υποχρεώσεις μας απέναντι στις Ευρωπαϊκές Οδηγίες για την παραγωγή ηλεκτρισμού και ενέργειας από μη συμβατικά ορυκτά καύσιμα. Η επιτυχία του προγράμματος, που εφαρμόστηκε τελικά μέσα στο 2009, ήταν πάρα πολύ μεγάλη. Σημειώθηκε μια μικρή επανάσταση στην αύξηση των αιτήσεων για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων, φωτοβολταϊκών στεγών και άλλων μορφών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Παράλληλα καταθέσαμε προτάσεις για προγράμματα χορηγιών στους κατοίκους ορεινών περιοχών για αντικατάσταση των πεπαλαιωμένων ενεργοβόρων τζακιών με καινούργιες, φιλικές στο περιβάλλον και οικονομικές εστίες. Υπενθυμίζουμε επίσης την πρόταση μας για τις 5.000 δωρεάν φωτοβολταϊκές στέγες σε άπορες και πολύτεκνες οικογένειες. Ποιά ήταν η αντίδραση της κυβέρνησης; Πάγωσε για οκτώ μήνες το πρόγραμμα χορηγιών για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και τώρα ετοιμάζεται να περιορίσει και το ύψος της χορηγίας. Τούτο, καθώς η Βουλή των Αντιπροσώπων, ακολουθώντας την πάγια πρόταση των Οικολόγων αύξησε το τέλος που καταβάλλουν οι καταναλωτές στο ειδικό ταμείο για την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας από 0,22 του σεντ, σε 0,44 του σεντ ανά κιλοβατώρα. Η κυβέρνηση βάζει τρικλοποδιά σε ένα δυναμικό τομέα της οικονομίας, που μπορεί να προσφέρει νέες ευκαιρίες ανάπτυξης, θέσεις εργασίας, προοπτικές για επινόηση τεχνολογίας και καινοτομία.

Περίπτωση Τρίτη:

Καταθέσαμε μια ολοκληρωμένη πρόταση πρόληψης των πυρκαγιών στην ύπαιθρο που προνοούσε την εργοδότηση από τις κοινοτικές αρχές νέων και άνεργων ή την χρηματοδότηση ομάδων νέων για τον καθαρισμό των οδικών αρτηριών από τα ξερά χόρτα, την οργάνωση πυροφυλακίων και περιπόλων στις ευαίσθητες περιοχές, καθήκοντα στον τομέα τη πρόληψης των πυρκαγιών κ.α.. Η κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση μας που θα έδινε εργασία σε εκατοντάδες νέους και θα συνέβαλε στη μείωση των πυρκαγιών στην ύπαιθρο. Έδωσε τα ίδια ποσά σε συνεργεία εργολάβων ενώ πλήρωσε το κόστος της αύξησης κατά 10% των αγροτικών πυρκαγιών αυτό το θερμό καλοκαίρι. Επιπλέον φέτος προσλήφθηκαν λιγότεροι εποχιακοί αγροπυροσβέστες οι οποίοι στο τέλος κινδύνεψαν να χάσουν και το ανεργειακό τους επίδομα.

Περίπτωση Τέταρτη:

Εισηγηθήκαμε την πρόσληψη με συμβόλαιο αριθμού επιστημονικών συνεργατών στο Τμήμα Περιβάλλοντος οι οποίοι θα αναλάμβαναν το έργο της εφαρμογής των νομοθεσιών που αφορούν τη ρύπανση. Σημειώνεται ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος είναι το μοναδικό ίσως εποπτικό τμήμα της κυβέρνησης που αδυνατεί να υλοποιήσει τους στόχους του λόγω της μη λειτουργίας επαρχιακών γραφείων και της έλλειψης προσωπικού. Έτσι σήμερα «ο ρυπαίνων και δεν πληρώνει» στην Κύπρο αφού οι εκατοντάδες καταγγελίες δεν ελέγχονται σχεδόν ποτέ και ούτε επιβάλλονται τα υπό της νομοθεσίας πρόστιμα. Μελέτη του Υπουργείου Γεωργίας απέδειξε ότι ένας αριθμός 15 περίπου επιστημόνων θα μπορούσε να αναλάβει αυτό το έργο, κατά τρόπο που η νομοθεσία να εφαρμόζεται ικανοποιητικά χωρίς το κράτος να επιβαρυνθεί με επιπλέον κόστος. Σημειώνω ότι την πρόταση μας υποστηρίζει το Υπουργείο Γεωργίας αλλά.... Επίσης να σας πληροφορήσω ότι εκατομμύρια ευρώ παραμένουν ανείσπρακτα από την ανεπαρκή εφαρμογή της νομοθεσίας για την περιβαλλοντική ευθύνη (χαρακτηριστικά παραδείγματα η ρύπανση της Αλυκής Λάρνακας από τα λύματα του αεροδρομίου, η ευθύνη της ΑΗΚ για την καταστροφική πυρκαγιά στο Σαϊττά, κλπ).

Κυρίες και κύριοι,

Πρέπει να αναφέρω ότι παρόμοιες προτάσεις έχουμε καταθέσει πάρα πολλές. Προτάσεις που αφορούν την πιο αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας για την ευημερία των ζώων (π.χ. ειδικό σώμα αστυνομίας των ζώων) ή την επαναφορά του περιβάλλοντος στους εκατοντάδες σκυβαλότοπους ή την επίσπευση του αποχετευτικού συστήματος στις μικρότερες κοινότητες της υπαίθρου κ.ο.κ. Η παράθεση των πολλών εισηγήσεων μας αποδεικνύει στην πράξη ότι υπάρχουν περιθώρια για εφαρμογή προγραμμάτων που δημιουργούν πράσινες θέσεις εργασίας, που να μην επιδεινώνουν τα δημόσια οικονομικά και να καλύπτουν το κόστος της εφαρμογής τους.

Το αξιοσημείωτο είναι ότι στις πλείστες των περιπτώσεων έχουμε την συνεργασία των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών όχι όμως της πολιτικής ηγεσίας. Φαίνεται ότι οι πολιτικοί προϊστάμενοι των υπουργείων πολλές φορές δεν αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει κόστος και στην ελλιπή εφαρμογή περιβαλλοντικών πολιτικών. Αρκεί μόνο να αναφέρω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία αναμένεται να υποστεί βαρύ πρόστιμο για την μη εφαρμογή της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, ενώ γνωστή σε όλους μας είναι και η περίπτωση της Λίμνης Παραλιμνίου. Επίσης γνωστή είναι και η ιστορία με τα δικαιώματα των ρύπων τα οποία αναμένεται να αυξάνονται μέχρι το έτος 2015 (εάν έρθει μέχρι τότε το φυσικό αέριο) στο ποσό των 80 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο (και μετά το φυσικό αέριο αναμένεται να κυμανθούν στα ίδια επίπεδα, σύμφωνα με στοιχεία της ΡΑΕΚ).

Η παράθεση των προτάσεων μας για Πράσινη Οικονομία και Ανάπτυξη αποκαλύπτει επίσης ότι οι Οικολόγοι προσεγγίζουν με θετική διάθεση τα θέματα ανάπτυξης και την προσπάθεια της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει την οικονομική κρίση.

Μακάρι να υπήρχε η ανάλογη ανταπόκριση από μέρους της κυβέρνησης. Είπαμε πιο πάνω για την αθέτηση των δεσμεύσεων όταν ψηφίσαμε την αύξηση του φόρου κατανάλωσης για τα καύσιμα κίνησης. Όταν ψηφίσαμε την αύξηση των φόρων στα καπνικά προϊόντα, απέφυγε και να δεσμευτεί ότι θα προχωρήσει στην εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης και θεραπείας των συνεπειών του καπνίσματος. Όταν έφερε τη φορολογία για την ακίνητη ιδιοκτησία αρνήθηκε την πράσινη φορολογία των ακινήτων. Όταν έφερε την πολεοδομική αμνηστία, αρνήθηκε την περιβαλλοντική στόχευση. Όταν έφερε τον εταιρικό φόρο αρνήθηκε τη δημιουργία ταμείου ενίσχυσης των πράσινων δανείων.

Και η ιστορία συνεχίζεται....

Δυστυχώς, διαπιστώνεται μια κραυγαλέα αρνητική απορριπτική στάση της κυβέρνησης απέναντι στις προτάσεις και εισηγήσεις των Οικολόγων. Άλλωστε ποιός μπορεί να ξεχάσει την προσπάθεια για αποκλεισμό των Οικολόγων από τη Βουλή των Αντιπροσώπων μέσω του νόμου – λαιμητόμου, που επιχείρησαν να επιβάλλουν τα δύο μεγάλα κόμματα τον περασμένο Ιούνιο με την ευλογία της κυβέρνησης. Έφθασαν μέχρι το σημείο να μας αποκλείσουν από χορηγίες και προγράμματα, να μας αφαιρούν εκδηλώσεις παρεμβαίνοντας σε διεθνείς οργανισμούς και να μας συκοφαντούν ως το wikileaks της Κύπρου.

Την εκλογική υποστήριξη, την πολιτική στήριξη, τις θετικές εποικοδομητικές προτάσεις, ανταπέδωσαν με «όξος και χολήν».

Τα περιθώρια ανοχής και η πίστωση χρόνου εξαντλούνται. Άλλωστε έχουμε μπροστά μας ένα προϋπολογισμό που τα ελλείμματα του δεν είναι μόνο λογιστικά. Πρόκειται για ένα προϋπολογισμό των περικοπών στο κοινωνικό κράτος, που οδηγεί σε περαιτέρω διόγκωση το κρατικό μισθολόγιο, που συρρικνώνει την ανάπτυξη, που δεν εφαρμόζει νέες πολιτικές Πράσινης Ανάπτυξης.

Γιατί να τον υποστηρίξουμε; 

Ομιλία Γιώργου Περδίκη Βουλευτή Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, στην Ολομέλεια Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010

 

 

Εισαγωγή

Η ισχύουσα πολιτική με βάση τις υποχρεώσεις της Κύπρου έναντι της Ε.Ε. προβλέπει παραγωγή 13% ενέργειας από ΑΠΕ μέχρι το 2020.

Η υφιστάμενη συνεισφορά των ΑΠΕ στο συνολικό ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας ανέρχεται σήμερα στο 4.5% και προέρχεται κυρίως από τη χρησιμοποίηση της ηλιακής ενέργειας στη θέρμανση νερού.

Όσον αφορά την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας σήμερα βρισκόμαστε στο πενιχρό ποσοστό του 1% έναντι του στόχου του 6% μέχρι το 2020.

Αυξήσεις στην τιμή ηλεκτρικού ρεύματος:

Από το 1998 έχουμε προαναγγείλει την εποχή που η ανερμάτιστη ενεργειακή πολιτική που ακολουθεί η Κύπρος, θα οδηγούσε σε αδιέξοδο. Το 2006 είχαμε αποδείξει με στοιχεία και αριθμούς ότι αν συνεχιστεί αυτή η ενεργειακή πολιτική που στηρίζεται στα εισαγόμενα καύσιμα η χώρα θα πληρώσει σε δικαιώματα και πρόστιμα μέχρι και ένα δισεκατομμύριο ευρώ μέχρι το 2020.

Για την αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος κατά 2%, για να αντισταθμίσει το ποσό των 11 εκατομμυρίων ευρώ που πλήρωσε για την αγορά ρύπων η ΑΗΚ για το 2009, ευθύνη έχει το κράτος το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει καταφέρει να αναπτύξει επαρκώς και εγκαίρως μια αποδοτική πολιτική απεξάρτησης από το πετρέλαιο, ούτε εφάρμοσε ευέλικτα προγράμματα στο θέμα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με αποτέλεσμα να καλείται τώρα ο πολίτης να πληρώσει τα σπασμένα λαθεμένων χειρισμών.

Και έπεται δυστυχώς συνέχεια. Αναμένεται το χαράτσι να υπερδιπλασιαστεί αφού η ΑΗΚ θα αναγκαστεί να αγοράσει φέτος δικαιώματα αξίας πέραν των 20 εκατομμυρίων ευρώ. Μάλιστα από το 2012 τα δικαιώματα αναμένεται να υπερτιμολογηθούν. Σύμφωνα με την εκτίμηση της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας ακόμα και όταν θα έχουμε το φυσικό αέριο και πάλι θα πληρώνουμε πολλά εκατομμύρια το χρόνο ως δικαιώματα ρύπων στην ΑΗΚ. Σε αυτό το σημείο αξίζει για την ιστορία να αναφέρουμε ότι η επιλογή του φυσικού αερίου δεν ήταν ίσως η καλύτερη. Με το ίδιο κόστος επένδυσης μπορούσαμε να καλύψουμε τις ενεργειακές μας ανάγκες με τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας χωρίς να πληρώνουμε δικαιώματα ρύπων.

Ηλιακή Ενέργεια

Στην Κύπρο η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές είναι αμελητέα. Η εγκατεστημένη ισχύς για τα φωτοβολταϊκά, με βάση δηλώσεις του Διευθυντή του Τμήματος Ενέργειας, ανέρχεται μόνο στα 3 ΜW.

Είναι δυστυχώς βέβαιο ότι δεν έχουμε εκμεταλλευτεί δυναμικά την πηγή που λέγεται ήλιος, παρά το γεγονός ότι φαίνεται να έγιναν σημαντικά βήματα στη χρήση της ηλιακής ενέργειας.

Πρέπει να συνυπολογίσουμε όμως ότι η Κύπρος κατέχει την πρώτη θέση στην Ευρώπη όσον αφορά την ετήσια ηλιακή ακτινοβολία και ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε για την Κύπρο από το Ταμείο Συνοχής ποσό το οποίο ανέρχεται σε περίπου 5,950 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2007-2013. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διακήρυξε ότι τα επενδυτικά σχέδια για την Κύπρο αφορούν τον τομέα της ηλιακής ενέργειας, ο οποίος θα απορροφήσει και το σύνολο των 5,95 εκατομμυρίων ευρώ.

Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών έχει επανειλημμένα προτείνει την εφαρμογή ενός πενταετούς προγράμματος δωρεάν εγκατάστασης σε 5.000 κατοικίες φτωχών ή πολύτεκνων οικογενειών, φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων ισχύος 10 KW ανά κατοικία μέσα σε 5 χρόνια σαν μέτρο κοινωνικής συνοχής και στήριξης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Ενώ στις κατεχόμενες περιοχές έχει ήδη ξεκινήσει με χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης η κατασκευή του πρώτου πάρκου με φωτοβολταϊκά (ισχύος 1MW), στην Κύπρο οι ενδιαφερόμενοι επιχειρηματίες έχουν μείνει εκτεθειμένοι από την αδικαιολόγητη διακοπή για 8 μήνες του προγράμματος χορηγιών και την εμπλοκή των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Μόλις την περασμένη βδομάδα εγκαταστάθηκε με πολλή περηφάνια το πρώτο εμπορικό φωτοβολταϊκό πάρκο στην ελεύθερη Κύπρο (Πεντάκωμο). Ενώ στην Αυστρία και Γερμανία χιλιάδες στέγες σπιτιών έχουν μετατραπεί σε εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, στην Κύπρο οι ενδιαφερόμενοι πολίτες ταλαιπωρούνται από τα γραφειοκρατικά εμπόδια και την έλλειψη πολιτικής στήριξης.

Ηλιοθερμία

Στον προϋπολογισμό του 2009 η κυβέρνηση είχε προβάλει ως μεγάλο σχεδιαζόμενο έργο την πρωτοποριακή εφαρμογή της τεχνολογίας των ηλιοθερμικών πάρκων για την παραγωγή ηλεκτρισμού και αφαλατωμένου νερού με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο.

Ο προϋπολογισμός ήταν ύψους 28,7 εκατομμυρίων ευρώ και το σχέδιο είχε διάρκεια τεσσάρων χρόνων (2009-2013). Η χρηματοδότηση του έργου θα προερχόταν από κονδύλια του προϋπολογισμού του Ινστιτούτου Προώθησης Έρευνας. Ωστόσο, σύμφωνα με επίσημες πληροφορίες που κατέθεσε το Υπουργείο Οικονομικών στη Βουλή των Αντιπροσώπων κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού του 2010, ενόψει της περικοπής του Προϋπολογισμού του Ινστιτούτου Προώθησης Έρευνας, η ανάπτυξη του προγράμματος «δεν αναμένεται να προχωρήσει στο παρόν στάδιο». Το πρόγραμμα αυτό ούτε φέτος φαίνεται να προχωράει.

Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών εκφράζει έντονη ανησυχία γιατί η οικονομική κρίση αντιμετωπίζεται στην Κύπρο με περιορισμό των δαπανών για την έρευνα και για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Αυτή η εξέλιξη αποτελεί δείγμα της ελλιπούς αναπτυξιακής πολιτικής που ακολουθείται στην Κύπρο και του αναχρονιστικού χαρακτήρα των μέτρων αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.

Πρόσφατα πληροφορηθήκαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε την αποδέσμευση 146 δισεκατομμύρια ευρώ για έργα αξιοποίηση των ΑΠΕ. Ελπίζουμε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα αξιοποιήσει το μέρος που μας αναλογεί από το τεράστιο αυτό ποσό, ιδιαίτερα στον τομέα της ηλιοθερμίας η οποία αποτελεί φαίνεται το μέλλον της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο.

Αιολική Ενέργεια

Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά από 20 χρόνια ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας στην Ευρώπη, η Κύπρος μόλις απέκτησε ένα αιολικό πάρκο, το οποίο ακόμη δεν τέθηκε σε πλήρη λειτουργία, ενώ οι οικιακές ανεμογεννήτριες οι οποίες είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες στην Ευρώπη, καταδιώκονται από ανόητες κανονιστικές διατάξεις.

Παρά το γεγονός ότι το αιολικό δυναμικό της Κύπρου είναι περιορισμένο και παρά τις πολλές επιφυλάξεις που αφορούν τη χωροθέτηση των αιολικών πάρκων σε ευαίσθητες περιοχές, το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών τάχθηκε εξ’ αρχής υπέρ της προώθησης της χρήσης της αιολικής ενέργειας και στην Κύπρο.

Η κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην εκπόνηση ενός γενικού χωροταξικού σχεδίου για τα αιολικά πάρκα. Καλούμε επίσης την κυβέρνηση να άρει όλους τους περιορισμούς που αφορούν την εγκατάσταση οικιακών μικρών ανεμογεννητριών.

Επίλογος

Η ενεργειακή πολιτική αυτής της χώρας είναι ανερμάτιστη. Δεν εφαρμόζεται ένας γενικός τολμηρός και φιλόδοξος σχεδιασμός που να καλύπτει όλα τα στάδια του χρονικού ορίζοντα, ένας σχεδιασμός εξοικονόμησης ενέργειας, αύξησης της ενεργειακής απόδοσης και προώθησης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η εξάρτηση της χώρας από εισαγόμενες ενεργειακές πηγές είναι καθολική και καταθλιπτική. Σήμερα είναι το πετρέλαιο, αύριο το φυσικό αέριο το οποίο κινδυνεύει να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη ενεργειακή απάτη όλων των εποχών made in Cyprus.

Καταλήγοντας, και μόνο ενδεικτικά, ερωτούμε:

1) Γιατί η κυβέρνηση έχει απορρίψει την πρόταση των Οικολόγων για δωρεάν χορηγία 5000 ηλιακών στεγών σε σπίτια άπορων και πολύτεκνων οικογενειών;

2) Γιατί η κυβέρνηση ζήτησε από την ΕΕ να συνεχίσει να λειτουργεί ο ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός στη Δεκέλεια με ρυπογόνα και ενεργοβόρα καύσιμα για 36 μήνες πέραν της Ευρωπαϊκής Οδηγίας;

3) Γιατί η κυβέρνηση απέρριψε την εισήγηση των Οικολόγων για πρόγραμμα χορηγιών αντικατάστασης των ενεργοβόρων και ρυπογόνων πεπαλαιωμένων τζακιών με ενεργειακές εστίες στα ορεινά χωριά;

4) Γιατί διαδίδεται από αρμόδιους του υπουργείου ότι το Σχέδιο Χορηγιών για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα τροποποιηθεί με περαιτέρω αποκοπή και μείωση των κινήτρων;

5) Γιατί εξακολουθούν να ισχύουν παράλογες γραφειοκρατικές διαδικασίες και απαγορεύσεις; (όπως π.χ για τις μικρές ανεμογεννήτριες ή για την αδειοδότηση των φωτοβολταϊκών πάρκων)

Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών καλεί έστω και τώρα την Κυπριακή Κυβέρνηση να εγκαταλείψει την ανεύθυνη πολιτική της στο θέμα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και να προχωρήσει επιτέλους τολμηρά, επενδύοντας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, για το καλό του περιβάλλοντός μας αλλά και της τσέπης του Κύπριου καταναλωτή, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

Ας στραφούμε προς τον ήλιο, για να αφήσουμε επιτέλους πίσω μας τις σκιές της εξάρτησης από το πετρέλαιο και τις υπόλοιπες ρυπογόνες μορφές ενέργειας.

«Οι δεσμεύσεις της Κύπρου έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές (6% των αναγκών μας σε ηλεκτρικό ρεύμα μέχρι το 2020) και οι τυχόν επιπτώσεις από την καθυστέρηση υλοποίησης των δεσμεύσεων μας, καθώς και οι προοπτικές του στόχου που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση (20% μέχρι το 2020)»

Αναφορά Επιτροπής Εμπορίου, Τρίτη 9 Νοεμβρίου 2010

 Από Χρυσάνθη Λοΐζου

Οι επιπτώσεις στην εμπορία κρέατος από τα προβλήματα λειτουργίας του σφαγείου Κοφίνου και η ανάγκη λήψης μέτρων για την αντιμετώπισή τους.

(Αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από πρόταση του βουλευτή κ. Κυριάκου Χατζηγιάννη).(13.04.2010).

(Αρ. Φακ. 23.04.027.129-2010)

(Συνέχιση της συζήτησης)

Ενημέρωση των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών Οικονομικών και Προϋπολογισμού και Εμπορίου και Βιομηχανίας για το πρόβλημα που δημιουργείται σχετικά με την έλευση στην Κύπρο 25,000 τουριστών λόγω της παρούσας κατάστασης της Eurocypria.

(Αρ. Φακ. 23.07.010.001)

1^ο θέμα:

Ο λόγος δόθηκε στον κ. Χατζηγιάννη ο οποίος έχει εγγράψει και το θέμα. Ο κος Χατζηγιάννης ανάφερε ότι τόσο το προσωπικό όσο και η Βουλή βρίσκεται σε πλήρη άγνοια για το σφαγείο. Η Βουλή δεν γνωρίζει τα διαβήματα που κάνει η κυβέρνηση και το προσωπικό δεν γνωρίζει το αύριο του. Οι χειρισμοί του σφαγείου της Κοφίνου δεν πρέπει να είναι ανάλογοι των χειρισμών της Eurocypria.

Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου κος Σαββίδης ανάφερε ότι στις 5 Νοεμβρίου υποβλήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχέδιο αναδιάρθρωσης του σφαγείου. Στο σχέδιο αναφέρεται ο τρόπος με τον οποίο το σφαγείο θα μετατραπεί σε μια νομική και λειτουργική οργάνωση η οποία να μπορεί να λειτουργήσει με κέρδος. Σύμφωνα με την εισήγηση που κατατέθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το σφαγείο θα μετατραπεί σε ιδιωτική εταιρεία με τρόπο έτσι που οι ιδιωτικοί οργανισμοί να μπορούν να εισέλθουν. Η Κυβέρνηση αποφάσισε να ξεκινήσει στην υλοποίηση του σχεδίου. Έχει γίνει όπως ανάφερε ο κος Σαββίδης μια προκαταρκτική συνάντηση με τις Συντεχνίες και συζήτησαν και το θέμα με το ωρομίσθιο προσωπικό. Το σενάριο έχει προταθεί αφού έχει συζητήθηκε με τις συντεχνίες και κατάληξαν ότι μπορεί να γίνει αποδεκτό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Έγινε ενημέρωση πρόσθεσε των Συντεχνιών αλλά με γενικό τρόπο και δεν έχει επιλεγεί ακόμη ο τρόπος που θα διαχειριστούν το ωρομίσθιο προσωπικό. 

Εκ μέρους της συντεχνίας μίλησε ο κος Χρίστος Μάμας. Όπως ανάφερε αναγκάστηκαν να συναινέσουν με το προτεινόμενο σχέδιο με την προϋπόθεση ότι το προσωπικό θα εξασφαλιστεί. Αύριο θα έχουν συνάντηση για να συζητήσουν με ποιους τρόπους αυτό θα γίνει κατορθωτό. Πρόσθεσε ότι τους προβληματίζει έντονα το πρόβλημα ρευστότητας του Οργανισμού. Ο Δήμαρχος ανάφερε ότι η διαδικασία πρέπει να προχωρήσει και ότι έχουν εξευρεθεί κάποια κονδύλια ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ρευστότητας μέχρι να αποφασίσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Η ΠΕΟ ανάφερε ότι το πρόβλημα δεν είναι σημερινό. Υπήρξε και παλαιότερα ένα σενάριο μετακίνησης των υπαλλήλων στους Δήμους. Πρόσθεσε ότι πιστεύουν ότι με κάποιους ελιγμούς το σφαγείο είναι σε θέση να επιβιώσει. Ολοκλήρωσε λέγοντας ότι έχουν στα χέρια τους επιστολή από τον Υπουργό Εσωτερικών που μιλά για μετακίνηση του προσωπικού στους Δήμους. Ο Δήμαρχος παρενέβη λέγοντας ότι η Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων είναι υπεύθυνη για να λάβει αυτή την απόφαση και μόνο εφόσον δεχτεί η Ένωση θα μπορέσει να γίνει η μετακίνηση. Πρόσθεσε ότι οι εργάτες δεν είμαι άμοιροι των ευθυνών. Με τις απεργίες που έκαναν έδιωξαν τους πελάτες μακριά. Υπάλληλος του σφαγείου πήρε τον λόγο και ρώτησε απευθυνόμενος στον πρόεδρο πως είναι δυνατό το σφαγείο να δέχτηκε κρατική ενίσχυση και καταλήγει σε πτώχευση και ζήτησε όπως γίνει δημόσια έρευνα, αφήνοντας να νοηθεί πιθανή διασπάθιση χρήματος. Ο κος Σαββίδης ανάφερε ότι στην αυριανή συνάντηση με τις συντεχνίες θα συζητήσουν το μέλλον των εργαζομένων και η επιτροπή έκλεισε το θέμα με την υπόσχεση ότι το θέμα θα παρακολουθείται και θα επέμβουν ξανά εάν και εφόσον χρειαστεί.

2^ο θέμα:

Ο κος Χριστοφόρου έκανε μια εισαγωγή στο θέμα λέγοντας ότι είναι πρώτη φορά που κλείνει κρατική εταιρεία. Οι εργαζόμενοι δεν φέρουν καμιά ευθύνη όμως είναι τα μοναδικά θύματα στην όλη ιστορία. Εδώ ανάφερε, δεν βρισκόμαστε για να αποδώσουμε ευθύνες για αυτό είναι καλύτερα εάν αποφευχθούν οι παρελθοντολογίες. Πρέπει πρόσθεσε η συζήτηση να επικεντρωθεί σε δύο θέματα και αυτά είναι το προσωπικό και τα άτομα που έκαναν κρατήσεις Eurocypria. O κος Παπαδόπουλος δήλωσε ότι την επιτροπή την ενδιαφέρει να γνωρίζει τόσο για το προσωπικό αλλά και ευρύτερα τι γίνεται στον τομέα των αερογραμμών και έγειρε το ερώτημα εάν ο κίνδυνος είναι υπαρκτός και για τις Κυπριακές Αερογραμμές.

Ο Υπουργός Οικονομικών πήρε τον λόγο και ανάφερε ότι η Eurocypria αποσυγκολήθηκε από τις Κυπριακές Αερογραμμές το 2006 και αυτό γιατί ήταν ο μόνος τρόπος επιβίωσης των Κυπριακών Αερογραμμών. Οι ΚΑ πούλησαν την Eurocypria στο κράτος για περίπου 22 εκ. ευρώ. Όταν ξεκίνησε η Eurocypria ξεκινούσε με μετοχικό κεφάλαιο 8,500 ευρώ. Ήταν μάλλον αναμενόμενο να βρεθεί δυσμενή θέση με τις πρώτες ζημιές. Οι ζημιές καλύπτονταν με δανεισμό και έτσι η εταιρεία συνέχισε να λειτουργεί. Ήταν όπως ανάφερε εις γνώσιν της Κυβέρνηση ο δανεισμός όταν δόθηκαν τα 35 εκ. ευρώ. Όταν αποπληρώθηκαν τα δάνεια που έφταναν σε 28 εκ ευρώ τα 7 εκ που απέμειναν έδωσαν μια μικρή διάρκεια ζωής στην Eurocypria. Υπήρχε μια μελέτη ανάφερε που έδειχνε ότι η εταιρεία ήταν βιώσιμη και έτσι η κυβέρνηση εισηγήθηκε στην Βουλή όπως δώσει τα 35 εκ. ευρώ για να μπορέσει η Eurocypria να καλύψει και το καλοκαιρινό πτητικό πρόγραμμα. Οι ζημιές όπως ανάφερε ο κος Σταυράκης για τις Κυπριακές Αερογραμμές υπολογίζονταν σε 2-3 εκ. ευρώ και αντ’ αυτού οι ζημιές υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν τα 30 εκ. ευρώ.  Δόθηκε βοήθεια στην Eurocypria αλλά υπήρχαν όπως είπε κάποια οργανωμένα σύνολα που κατάγγειλαν την κυβέρνηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Υπουργείο απάντησε ότι έπρεπε και όφειλε να στηρίξει την εταιρεία. Έγινε όπως πρόσθεσε προσπάθεια στην Ευρώπη για συγχώνευση, η οποία όμως απάντησε αρνητικά γιατί κάτι τέτοιο θα πήγαινε ενάντια στο ευρωπαϊκό κεκτημένο. Στην εταιρεία τώρα θα μπει εκκαθαριστής. Υπάρχουν, όπως συμπλήρωσε ο Υπουργός αρκετά σημαντικές υποχρεώσεις προς τις εταιρείες ενοικιαζόμενων αεροπλάνων αξίας 18 εκ. ευρώ. Η Ευρώπη πρόσθεσε δεν μας επιτρέπει ούτε μεταφορά αεροπλάνων αλλά και ούτε μεταφορά προσωπικού από την μια εταιρεία στην άλλη. Όσον αφορά τις Κυπριακές αερογραμμές είπε τα πράματα είναι εξίσου δύσκολα. Εάν δεν υπάρχει γρήγορη κερδοφορία κινδυνεύει να κλείσει, αφού σημειώνει ζημιά 30 εκ. ευρώ και η Ευρώπη απαγορεύει στην κυβέρνηση να προσφέρει οποιαδήποτε χρηματοδότηση. Ελπίζει όμως ότι το νέο Διοικητικό Συμβούλιο θα ανακάμψει. Σε όλες τις συνεδρίες που είχαν  πρόσθεσε τόνισαν ότι σχέδιο που πρότεινε το υπουργείο θα έπρεπε να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ανάφερε επίσης ότι επεξεργάζονται το σχέδιο αποζημίωσης και θα είναι παρόμοιο με αυτό που προσφέρθηκε και στις Κυπριακές Αερογραμμές. Χρειάζεται όμως τεράστια προσοχή όπως είπε, ούτως ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα με τις Βρυξέλλες. Οποιοδήποτε σχέδιο θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί από ΕΕ. Μέρος του προσωπικού θα απορροφηθεί από τις Κυπριακές Αερογραμμές αφού πρώτα εγκριθεί το σχέδιο εθελοντικής αποχώρησης των κυπριακών. Οι Βρυξέλλες παρακολουθούν ανάφερε και έτσι πρέπει να κινηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μην φανεί ότι το προσωπικό μετακινείται από την μια εταιρεία στην άλλη. Εφόσον πρόσθεσε το προσωπικό της Eurocypria προχώρησε με απεργία το πτητικό πρόγραμμα της Eurocypria καλύφθηκε από τις Κυπριακές Αερογραμμές και έτσι δεν δημιουργήθηκαν οποιαδήποτε περαιτέρω προβλήματα. Αυτό επιβεβαιώθηκε και από τον κ. Κυριακού των ΚΑ, ο οποίος πρόσθεσε ότι δεν πλήγηκε η εικόνα της Κύπρου. 

Ακολούθησαν ερωτήσεις βουλευτών.

Μετά τις ερωτήσεις των βουλευτών τον λόγο πήρε πρώτος ο κος Σταυράκης λέγοντας ότι οι Κυπριακές Αερογραμμές ξεκίνησαν με υπολογιζόμενη ζημιά 3 εκ. ευρώ και κατέληξαν με ζημιά το πρώτο εξάμηνο 25 εκ. ευρώ. Λειτουργούν πρόσθεσε ανεξάρτητα χωρίς καμία παρέμβαση από πλευράς κυβέρνησης. Ο κος Ιωάννου όπως είπε έκανε λανθασμένες εκτιμήσεις όσον αφορά την Eurocypria.  Τον Μάρτη βλέποντας όπως ανάφερε τα ανησυχητικά αποτελέσματα και την πτωτική τάση που υπήρχε κάλεσε τον κ. Ιωάννου ο οποίος τον καθησύχασε λέγοντας του ότι θα υπάρξει ανάκαμψη τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι υπάλληλοι της Eurocypria εάν δεν αποδεχτούν το σχέδιο αποζημιώσεων, τότε ίσως να μπορούν να αποσπαστούν με κάποιο τρόπο στη δημόσια υπηρεσία, όπως π.χ στην προεδρία της Κύπρου. Το πρώτο που προέχει είναι να βγει όπως δήλωσε ένα σχέδιο αποζημιώσεων, μετά το σχέδιο εθελοντικής αποχώρησης των Κυπριακών Αερογραμμών και στη συνέχεια για τους υπόλοιπους που απομένουν να δουν τι μπορούν να κάνουν για να αποσπαστούν στην δημόσια υπηρεσία με κάποιο τρόπο. Στο σημείο αυτό παρενέβη υπάλληλος λέγοντας ότι για να μπορέσουν να αποφασίσουν θα πρέπει να έχουν μπροστά τους όλα τα δεδομένα και τα σχέδια που προτείνονται. 

Ο υπουργός Οικονομικών συνέχισε λέγοντας ότι οι Κυπριακές Αερογραμμές είναι σε πολύ δυσμενή θέση. Τα 2 δρομολόγια που ήταν επικερδή αυτά του Λονδίνου και της Αθήνας έχουν χάσει την κερδοφορία τους εξαιτίας του μεγάλου ανταγωνισμού που υπάρχει. Τα εργατικά όπως ανάφερε είναι πολύ αυξημένα σε σχέση με άλλες αεροπορικές εταιρείες. Δεν γίνεται πρόσθεσε σε άλλες αεροπορικές εταιρείες οι πιλότοι να αμείβονται με   70,000 ευρώ ετησίως και οι πιλότοι των Κυπριακών Αερογραμμών να λαμβάνουν τα διπλάσια. Αν δεν γίνουν άμεσα περικοπές θα κινδυνεύσουν με κλείσιμο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσθεσε θεωρεί ότι οι ΚΑ βρίσκονται υπό διάρθρωση, επομένως όποιο σχέδιο εθελοντικής αποχώρησης βγει θα πρέπει πρώτα να εγκριθεί από ΕΕ. Ότι γίνει πρέπει να γίνει άμεσα και διακριτικά, γιατί οι Βρυξέλλες έχουν στραμμένο το βλέμμα τους πάνω μας.

Ο κος Ιακώβου, αναπληρωτής πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Eurocypria, δήλωσε ότι λόγω της απεργίας υπάρχει δυσκολία στην ετοιμασία του σχεδίου αποζημιώσεων. Οι πιστωτές πρόσθεσε είναι οι ΚΑ, το Euro control και οι προμηθευτές. Το καθαρό χρέος που θα πρέπει να πληρωθεί ανέρχεται όπως είπε στα 3,9 εκ. ευρώ. (Νομίζω ότι πρέπει πρώτα να τελειώσει η εκκαθάριση και μετά να βγει το σχέδιο αποζημιώσεων, αυτό δεν αναφέρθηκε όμως). Ανάφερε επίσης ότι οι λανθασμένες εκτιμήσεις οδήγησαν την Eurocypria σε κλείσιμο. Υπολογίστηκε ότι τα έσοδα από επιβάτες θα ανέρχονταν στα 50 εκ. ευρώ ενώ στην πραγματικότητα τα έσοδα ανέρχονταν σε 45 εκ. ευρώ. Η σκόνη από το ηφαίστειο αύξησε επίσης τις ζημιές της εταιρείας. Υπήρξε επίσης μεγάλη απόκλιση από τις πωλήσεις εν πτήση που υπολογιζόταν ότι θα ανέρχονταν σε 4,3 εκ. ευρώ και στην πραγματικότητα δεν ξεπέρασαν τις 500,000 ευρώ. Για επιπρόσθετο βάρος από αποσκευές υπολογιζόταν ότι τα έσοδα θα ήταν 1 εκ. ευρώ και στην πραγματικότητα δεν ξεπέρασαν τις 250,000 ευρώ.  Όσον αφορά το σχέδιο αποζημιώσεων είπε, ξεκίνησε την συλλογή στοιχείων στις 8 Νοεμβρίου και ενδεχομένως να μην συνάδουν με τα στοιχεία που χρησιμοποίησαν οι ΚΑ για το δικό τους σχέδιο. Ειπώθηκε επίσης ότι οι ΚΑ έχουν ψηλότερο κόστος λειτουργίας από την Eurocypria. Όσον αφορά τις προσλήψεις προσωπικού πρόσθεσε από τις ΚΑ, οι οδηγίες από την Ευρώπη ήταν ξεκάθαρες και θα γίνουν με καθαρά αξιοκρατικά κριτήρια και η μισθοδοσία θα είναι χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η πείρα που υπάρχει. 

Σχετικά με το ενδιαφέρον που εκδήλωσαν παλαιότερα ξένοι επενδυτές, ο κος Σταυράκης ανάφερε ότι υπήρξε ενδιαφέρον μόνο από ένα Πολωνό ο οποίος ενδιαφέρθηκε να αγοράσει το 10% της Eurocypria με την προϋπόθεση να ξοφληθούν τα δάνεια που υπήρχαν, μετά εξαφανίστηκε.

Ο κος Παπαδόπουλος ανάφερε ότι η Ryan Air στηρίζεται αυτή τη στιγμή από την κυβέρνηση κατά παράβαση οδηγίας της ΕΕ για το δρομολόγιο στις Βρυξέλλες εις βάρος των ΚΑ.  Ο κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού ανάφερε ότι ανοίγονται νέοι ορίζοντες και νέοι  προορισμοί και έρχονται τουρίστες στην Κύπρο. Αν δεν στηριχτούν παρόλα αυτά οι ΚΑ υπάρχει κίνδυνος να κλείσουν με αποτέλεσμα να πληγεί ο τουρισμός μας. 

Η επιτροπή έκλεισε το θέμα λέγοντας ότι θα συνεχίσουν να το παρακολουθούν.

Αναφορά Επιτροπής Ελέγχου, Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2010

Από Χρυσάνθη Λοΐζου

Η αναγκαιότητα ελέγχου των οικονομικών καταστάσεων της Eurocypria σε συνάρτηση με την παραχώρηση σ’ αυτή των €35 εκατομ.

(Αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από πρόταση των βουλευτών κ. Γιώργου Γεωργίου, Σωτήρη Σαμψών, Κώστα Κωνσταντίνου και Αβέρωφ Νεοφύτου).

(21.09.2010).

(Αρ. Φακ. 23.04.027.285-2010)

Ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελέγχου κος Γεωργίου παρουσίασε το ιστορικό των όσων ειπώθηκαν στις δυο τελευταίες συνεδριάσεις της Επιτροπής Ελέγχου για το πιο πάνω θέμα. Επικεντρώθηκε στα επιχειρήματα που έδωσαν τόσο ο Υπουργός Οικονομικών όσο και ο πρόεδρος της Eurocypria οι οποίοι είπαν ότι είναι αδύνατη η συγχώνευση λόγω Ευρωπαϊκής Ένωσης, εγγυήθηκαν ότι η εταιρεία θα γίνει βιώσιμη και τυχόν αύξηση του κεφαλαίου θα παραβίαζε οδηγίες Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω κρατικών ενισχύσεων. (Για περισσότερες πληροφορίες βλ. παρουσίαση θέματος).

Ο νέος αναπληρωτής εκτελεστικός πρόεδρος της Eurocypria, πήρε στη συνέχεια το λόγο και παρουσίασε την οικονομική κατάσταση της Eurocypria. Τον Μάιο όπως ανάφερε είχαν κάποια αποτελέσματα τα οποία έδειχναν ανησυχητικά. Εξ’ όσον γνωρίζει είπε, τα αποτελέσματα του Μάρτη ήταν επίσης ανησυχητικά. Ο κος Πουργουρίδης τότε παρενέβη και ρώτησε κάθε πόσο ενημερωνόταν το Υπουργείο Οικονομικών. Ο κος Ιακώβου ανάφερε ότι μηνιαίως γινόταν ενημέρωση αλλά η ενημέρωση αυτή ξεκίνησε  από Μάρτη και μετά, όταν δηλαδή δόθηκαν τα 35 εκ. ευρώ. Μέχρι τον Ιούλιο 2010 υπήρχε λειτουργική ζημιά 8,8 εκ. ευρώ, ενώ αναμενόταν ζημιά 5,2 εκ. ευρώ. Δύο είναι οι βασικοί παράγοντες που οδήγησαν στην αύξηση της λειτουργικής ζημιάς.  Το πρώτο είναι το πρόγραμμα που είχαν με Πολωνία, από το οποίο αναμένονταν έσοδα 2 εκ. ευρώ και το δεύτερο είναι το πρόγραμμα Γερμανίας. Υπήρξαν ακυρώσεις πτήσεων και ο αριθμός επιβατών στις πτήσεις ήταν μειωμένος. Ένας ακόμη παράγοντας που πρόσθεσε στην αύξηση της λειτουργικής ζημιάς και είναι η ηφαιστειακή σκόνη. Ακυρώθηκαν εξαιτίας της ηφαιστειακής  σκόνης  16 πτήσεις και στοίχισε στην εταιρεία 760,000 ευρώ. Το ένα αεροπλάνο αποφασίστηκε όπως επιστραφεί λόγω ακριβού ενοικίου. Πλήρωσα 1,3 εκ. δολάρια πίσω στην εταιρεία λόγω ακριβού ενοικίου. Τα χρήματα αυτά όμως όπως επισήμανε ο κος Ιακώβου θα επιστραφούν με τρόπο που θα φαίνεται το 2011. Κάποια στοιχεία πρόσθεσε όπως παρουσιάστηκαν φαίνονταν πάρα πολύ αισιόδοξα, όπως για παράδειγμα οι πωλήσεις εν πτήση που είχαν υπολογιστεί σε 4,3 εκ. ευρώ ενώ τελικά περιορίστηκαν στις 0,5 εκ. ευρώ. Οι χρεώσεις για υπερβολικό βάρος είχαν υπολογιστεί σε 1 εκ. ευρώ, ενώ στην πραγματικότητα τα έσοδα είναι της τάξης των 250,000 ευρώ. Υπολογίστηκαν επίσης λιγότερα έξοδα λόγω μείωσης της μισθοδοσίας η οποία όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Συνολικά η ζημιά για την Eurocypria υπολογίζεται σε 10 εκ. ευρώ.

Ο κος Πουργουρίδης πήρε στη συνέχεια το λόγο και ανάφερε ότι υπήρξε μια απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου την οποία δεν γνωρίζουμε. Τον Μάρτιο όπως είπε τα αποτελέσματα της οικονομικής κατάστασης ήταν ανησυχητικά, αυτό σημαίνει ότι και τα αποτελέσματα του Φεβρουαρίου ήταν επίσης ανησυχητικά. Ρώτησε πότε καταρτίστηκε ο προϋπολογισμός της Eurocypria και πότε τέθηκε ενώπιων του Υπουργείου Οικονομικών.  Ο κος Πουργουρίδης απαίτησε να έρθουν τα πρακτικά του Υπουργικού Συμβουλίου. Όπως ανάφεραν όλοι οι βουλευτές όλων των κομμάτων το θέμα είναι πολιτικό και πρέπει να καλεστούν οι εμπλεκόμενοι πολιτικοί προϊστάμενοι

Η συνεδρίαση αναβλήθηκε μέχρι να έρθουν ενώπιών τους τα πρακτικά της συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου.

Αναφορά Επιτροπής Γεωργίας και Φυσικών Πόρων, Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2010

Από Χρυσάνθη Λοΐζου

(α)	Οι περί Σπόρων (Άδεια Λειτουργίας Σποροπαραγωγικής Επιχείρησης και Άδεια Εμπορίας Σπόρων) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2010. (Αρ. Φακ. 23.03.047.089-2010)
(β)	Οι περί Σπόρων (Κτηνοτροφικά Φυτά) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2010. (Αρ. Φακ. 23.03.047.100-2010)
(γ)	Οι περί Σπόρων (Σιτηρά) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2010. (Αρ. Φακ. 23.03.047.101-2010)
(δ)	Οι περί Σπόρων (Λαχανικά) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2010. (Αρ. Φακ. 23.03.047.102-2010)
(ε)	Οι περί Σπόρων (Ελαιούχα και Κλωστικά Φυτά) (Τροποποιητικοί) Κανονισμοί του 2010. (Αρ. Φακ. 23.03.047.105-2010)
Η ύπαρξη και λειτουργία κτηνοτροφικών περιοχών στην Κύπρο. (Αυτεπάγγελτη εξέταση με απόφαση της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας και Φυσικών Πόρων). (09.09.2010). (Αρ. Φακ. 23.04.027.260-2010)

Σημείωση (πριν ξεκινήσει η εξέταση θεμάτων): Ο κ. Φυττής είχε ζητήσει από υπηρεσία ευρωπαϊκών υποθέσεων να μάθει πότε σύμφωνα με τη νομοθεσία πρέπει να ολοκληρωθούν τα αποχετευτικά συστήματα. Η υπηρεσία τον ενημέρωσε μέχρι το τέλος του 2012. Παράταση δε θα ζητηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα αστικά θα τελειώσουν μέχρι το 2012 αλλά για την ολοκλήρωση των αγροτικών αποχετευτικών συστημάτων έχει δοθεί με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου παράταση μέχρι το 2015, λόγω οικονομικής κρίσης.

Στο πρώτο θέμα έχουν όλα τα κόμματα τοποθετηθεί υπέρ.

Πριν την έναρξη της συζήτησης του δεύτερου θέματος συζητήθηκε η επίσκεψη στα οινοποιεία στη Λεμεσό. Σκοπός της επίσκεψης είναι να ασκηθεί πίεση ούτως ώστε να παραληφθούν όλα τα σταφύλια. Στις 30 Σεπτεμβρίου διευκρινίστηκε ότι η Επιτροπή δεν θα συνεδριάσει λόγω της επίσκεψης της Υπουργού Περιβάλλοντος της Ελλάδας στη Βουλή των Αντιπροσώπων.

Στη συνέχεια έγινε η παρουσίαση των αχλαδόμηλων από τον κ. Χατζηνικόλα και τονίστηκε από όλους η ανάγκη στήριξης της προσπάθειας αυτής των παραγωγών και η προώθησή τους στην αγορά.

Στη συνέχεια συζητήθηκε η ύπαρξη και η λειτουργία κτηνοτροφικών περιοχών στην Κύπρο. Ο κ. Χάμπας ρώτησε τι πρόνοιες λαμβάνονται ούτως ώστε όταν γίνεται επέκταση των οικιστικών ζωνών να μην επηρεάζονται οι κτηνοτροφικές ζώνες. Ο κ. Φυττής τόνισε ότι τα προβλήματα είναι πολλά (ασθένειες, καθαριότητα, ευημερία ζώων) και ρώτησε τι μπορεί να γίνει ούτως ώστε να μην επηρεάζονται τα κτηνοτροφικά μας προϊόντα. Ο κ. Σαρίκας ζήτησε να μάθει ποιο είναι το όραμα της Κυβέρνησης για την κτηνοτροφία.

Η κ. Κουππαρή από το Τμήμα Γεωργίας πήρε τον λόγο και τόνισε πως στόχος του υπουργείου είναι η ανάπτυξη και ο εκσυγχρονισμός της κτηνοτροφίας και αυτό φαίνεται και από το πρόγραμμα της Αγροτικής ανάπτυξης, τόνισε ότι δεν δίδονται επιδοτήσεις στα παράνομα υποστατικά. Πρόσθεσε ότι δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ασφάλεια των τροφίμων, των ζώων καθώς και στην υγεία των ζώων.

Ο κ. Αβραάμ (λειτουργός Γεωργίας) συνέχισε λέγοντας ότι η ψήφιση των Κανονισμών για τη λειτουργία των κτηνοτροφικών μονάδων έγινε το 2006, ενώ η λειτουργία τους ξεκίνησε το 1970, και έτσι έχουν συσσωρευτεί πολλά προβλήματα όπως είναι η συγκέντρωση άχρηστων αντικειμένων, εγκαταλελειμμένα υποστατικά, κτλ. Για τον λόγο αυτό προχώρησαν στη σύσταση Επιτροπής με σκοπό την επίλυση των προβλημάτων που υπήρχαν και προκύπτουν. Το πρώτο στάδιο αφορά την καταγραφή των παράνομων και νόμιμων κτηνοτροφικών μονάδων από την Επαρχιακή διοίκηση. Στη συνέχεια κάθε υπηρεσία θα αναλάβει τις ευθύνες της και θα λάβει τα κατάλληλα νομικά μέτρα. Ήδη έχουν επικοινωνήσει με 300 ιδιοκτήτες υποστατικών ζητώντας τους να συμμορφωθούν. Ορισμένοι από αυτούς δεν έχουν συμμορφωθεί και έτσι προχώρησαν στη νομική υπηρεσία για ανάκτηση των οικοπέδων. Σκοπός του τμήματος Γεωργίας είναι και η λήψη μέτρων για οπτική οχληρία και εξωραϊσμού του τοπίου, για παράδειγμα μπορούν να γίνουν δεντροφυτεύσεις για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα και να μειωθεί η οπτική οχληρία.

Ο κ. Πιερίδης, κτηνιατρικός λειτουργός τόνισε ότι γίνεται έλεγχος από τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες των συνθηκών διαβίωσης των ζώων, γίνεται έλεγχος του αριθμού των ζώων σε σχέση και με το μέγεθος των υποστατικών, και γενικά εξετάζεται η ευημερία των ζώων. Ορισμένοι κτηνοτρόφοι δεν μπορούν να συμμορφωθούν γιατί υπάρχει πρόθεση μετακίνησης των υποστατικών τους. Επίσης τόνισε ότι η ύπαρξη στριμωγμένων μονάδων οδηγεί στην ευκολότερη μετάδοση ασθενειών.

Η Ένωση Κοινοτήτων έχουν καταθέσει τις απόψεις τους γραπτώς (επισυνάπτονται). Τον λόγο πήρε ο Δήμαρχος Αραδίππου λέγοντας ότι οι κτηνοτροφικές περιοχές είναι μοντέλο του 1970 και δεν μπορούν να επιβιώσουν. Οι περιοχές χωρίζονται από την Κυβέρνηση η οποία υποδεικνύει ένα οικόπεδο χωρίς ρεύμα και νερό. Η κατάσταση μου επικρατεί στην κτηνοτροφία ακολουθεί φθίνουσα πορεία. Δεν γίνεται καμία επιτήρηση από το Επαρχιακό γραφείο. Πρέπει τόνισε να βρίσκονται οι κατάλληλες περιοχές με υποφερτό οδικό δίκτυο, νερό και ρεύμα. Το υπουργείο πρέπει να αναπροσαρμόσει την πολιτική του. Ήδη 33 υποστατικά έχουν μεταφερθεί. Η κτηνοτροφία δεν μπορεί να επιβιώσει εκτός και αν υπάρχει δίπλα από τις κτηνοτροφικές ζώνες χαλίτικη γη. Αυτά που ζητούν οι κτηνοτρόφοι είναι δρόμο, νερό και ρεύμα.

Η Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών και Οικολογικών Οργανώσεων, τόνισε την ανάγκη για μια στρατηγική μελέτη ούτως ώστε να σταματήσει να φθίνει η κτηνοτροφία και να μην γίνουμε έρμαια της εισαγωγής κρέατος.

Ο κ. Κουζούλης ξεκίνησε λέγοντας ότι αν υπάρχει μια επιδημία σε κτηνοτροφική περιοχή θα ήταν καταστροφική για όλη την κτηνοτροφία. Τόνισε ότι δεν έχουν συσταθεί επιτροπές διαχείρισης όπως έπρεπε να είχε γίνει. Η εφαρμογή της νομοθεσίας δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση αν λάβουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κτηνοτρόφοι. Η πολιτική που υπάρχει από το υπουργείο που λέει πρόσθεσε ότι μόνο οι επαγγελματίες κτηνοτρόφοι πρέπει να παίρνουν επιδοτήσεις είναι κοντόφθαλμη και δεν θα μας πάρει μπροστά. Χρειάζεται ολοκληρωμένη πολιτική.

Ο Ευρωαγροτικός πήρε τον λόγο στη συνέχεια. Τόνισε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να φύγουν οι μάντρες και να γίνουν μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες. Σε κάθε σύμπλεγμα κοινοτήτων πρέπει να γίνουν κτηνοτροφικές ζώνες.

Η ΠΕΚ πρόσθεσε ότι τα τελευταία χρόνια δεν γίνεται κάτι όσον αφορά τα προβλήματα των κτηνοτροφικών περιοχών. Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα. Πρέπει να δοθούν λύσεις στα προβλήματα και να σταματήσει να βρίσκεται η κτηνοτροφία στον διωγμό.

Η Αγροτική συμφώνησε με όσα λέχθησαν από τις υπόλοιπες οργανώσεις.

Ο κ. Νεκτάριος Κάριος (Παναγροτικός) πήρε τον λόγο και τόνισε ότι η σύγχρονη διαχείριση γης εκλείπει από αυτό τον τόπο. Το Υπουργείο Γεωργίας και Εσωτερικών δεν έχουν αναλάβει τις ευθύνες τους και το περιβάλλον συνεχίζει να επιβαρύνεται, είπε. Τιμωρούν επιβάλλοντας πρόστιμα χωρίς όμως να δίνουν διέξοδο στο κτηνοτρόφο. Δεν γίνεται τόνισε να δίνονται άδειες και στη συνέχεια να τους χρεώνουμε το κόστος της μετακίνησης.

Ακολούθησαν ερωτήσεις των βουλευτών οι οποίες θα απαντηθούν γραπτώς.

«Προωθώντας την προστασία και αειφόρο διαχείριση των βελανιδιών της Κύπρου»

Αναφορά

Χρυσάνθη Λοΐζου

21 Σεπτεμβρίου 2010

Στην παρουσίαση του δικοινοτικού προγράμματος που αφορά τη προώθηση της προστασίας και αειφόρο διαχείριση των βελανιδιών της Κύπρου έλαβαν μέρος η κ. Γιορδαμλή από Terra Cypria, και από το Κυπριακό Κέντρο Περιβαλλοντικών Μελετών οι Νίκολας Σύμονς, Κυριακή Μιχαήλ και Αθηνά Παπαθεοδούλου.

Το πρόγραμμα χωρίζεται σε δύο ετήσιες φάσεις. Η πρώτη φαση περιλαμβάνει τον εντοπισμό, καταγραφή και χαρτογράφηση των βελανιδιών και η δεύτερη φάση περιλαμβάνει το εκπαιδευτικό μέρος και τις περιμετρικές φυτεύσεις βελανιδιών.

Τα τρία είδη δρυός στην Κύπρο είναι: Η περνιά (Quercus coccifera), η λατζιά (Quercus alnifolia) και η βελανιδιά (Quercus infectoria).

Η περνία συναντάται σε όλα τα πετρώματα, είναι κοινό είδος και καλύπτει μεγάλες εκτάσεις. Βρίσκεται εξαπλωμένη σε όλες τις χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο.

Η λατζιά είναι ενδημικός θάμνος (αυτό σημαίνει πως απαντάται μόνο στην Κύπρο), στα ηφαιστιογενή πετρώματα του δάσους της Πάφου και Τροόδους. Είναι κοινό είδος με καλή κατάσταση διατήρησης.

Η βελανιδιά έχει την πιο ευρεία κατανομή αλλά είναι πιο σπάνιο είδος και είναι απειλούμενο. Βρίσκεται κοντά σε καλλιέργειες και οικισμούς. Δέχεται ζημιές και απώλειες από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Η Κύπρος είναι η μοναδική της τοποθεσία στην Ευρώπη και για το λόγο αυτό προστέθηκε στο Παράρτημα 1 της Οδηγίας των βιοτόπων κοινοτικού ενδιαφέροντος. 

Η σημασία της Βελανιδιάς:

Ιστορικά: Μακροζωία βελανιδιών (περίπου 900 ετών δέντρα), θεωρούνται ως φυσικά μνημεία.

Πολιτισμικά: Χρησιμοποιούνται τα βελανίδια ως χοιροτροφή. Σε ορισμένες περιοχές τρώγονται σαν τα κάστανα.

Οικολογικά: Προστασία και καταφύγιο εκατοντάδων ειδών, τροφή για ζώα.

Αισθητικά: Πανέμορφο δέντρο.

Φαρμακευτικά: Πιθανότητες να χρησιμοποιηθούν οι κίσες που παράγουν οι βελανιδιές στα φύλλα τους ως αντιοξειδωτικά. Μερικές φαρμακοβιομηχανίες έχουν ήδη ξεκινήσει παραγωγή φαρμάκων.

Μελλοντικά: Λόγω και των κλιματικών αλλαγών που συμβαίνουν είναι απαραίτητο να διατηρηθούν τα αιωνόβια και απαραίτητα δέντρα.

Οι απειλές που δέχονται οι βελανιδιές είναι πολλές. Οφείλονται τόσο στον ανθρώπινο παράγοντα (φωτιές, κόψιμο δέντρων) όσο και στην ξηρασία, που είναι και η αιτία πολλές φορές να προσβληθούν τα δέντρα από αρρώστιες και έντομα.

Οι κύριοι σκοποί του έργου είναι η βελτίωση της κατάστασης διατήρησης των βελανιδιών και δρυοδάσων. Σκοπεύουν στην μείωση της ζημιάς που προκαλείται από τον ανθρώπινο παράγοντα. Επίσης σκοπό έχουν να παρέμβουν θετικά ώστε να βοηθηθεί η φυσική αναγέννηση, να ενισχύσουν την προσπάθεια των αρμόδιων αρχών, να δώσουν πληροφορίες στις αρμόδιες αρχές, να ευαισθητοποιήσουν τον κόσμο και να προσελκύσουν εθελοντές, να ξεκινήσουν διάφορα περιβαλλοντικά προγράμματα και τέλος να δεντροφυτεύσουν. 

Στο πρώτο στάδιο των δραστηριοτήτων του έργου περιλαμβάνονται η αναγνώριση περιοχών και σχεδιασμός πολυγώνων στα οποία πιθανόν να υπάρχουν βελανιδίες και ο σχεδιασμός διαδρομών για τις ομάδες πεδίου. Το δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει τον χωρισμό της περιοχής σε μικρότερα τμήματα, την επιτόπια επίσκεψη, την καταγραφή μεμονωμένων βελανιδιών, συστάδων και δρυοδασών, την καταγραφή θέσης πυκνότητας, κατάστασης διατήρησης, την παρουσία χαρακτηριστικών ειδών (π.χ τερατσιά) και τις απειλές που υπάρχουν στη συγκεκριμένη περιοχή. Στο τρίτο στάδιο γίνεται η εισαγωγή δεδομένων στο λογισμικό πρόγραμμα, η χαρτογράφηση περιοχών με βελανίδια και στην αναγνώριση περιοχών σημαντικών για βελανιδιές. Στη συνέχεια αφού ολοκληρωθούν τα στάδια αυτά, ακολουθεί η συλλογή των βελανιδιών που γίνεται τον Οκτώβρη – Νοέμβριο και η φύτευση βελανιδιών και δεντρυλλίων. Και τέλος θα γίνει η κατάρτιση των προγραμμάτων και η ενημέρωση των φορέων. 

Στη διάρκεια των ερωτήσεων ξεκαθαρίστηκε ότι θα προτιμηθεί η φύτευση σπόρων, από σπόρους βελανιδιών που βρίσκονται στην ίδια περιοχή όπου θα γίνει και η φύτευση και δεντρύλλια θα προτιμηθούν μόνο σε δεντροφύτευση που θα γίνει σε σχολεία. Επίσης θέλουν να διατηρήσουν μια βάση δεδομένων για το ποσοστά επιτυχίας φύτευσης με σπόρους και με δεντρύλλια.