Ομιλία Βουλευτή Γιώργου Περδίκη στην Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων, Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου 2016

«Ο περί Προϋπολογισμού του 2017 Νόμος του 2016»

(Αρ. Φακ. 23.01.057.141-2016)

Κυρίες και κύριοι, καλημέρα σας,

Με την βοήθεια του Θεού και τη θέληση του λαού, είμαστε και πάλι σε αυτό το βήμα για να καταθέσουμε το όραμα του Κινήματος των Οικολόγων και των Κοινωνικών Κινημάτων για την οικονομία, τη κοινωνία, το μέλλον της πατρίδας μας. 

Απευθύνομαι φέτος σε ένα κοινοβούλιο πολύ διαφορετικό. Η προσπάθεια των δύο μεγάλων κομμάτων να πλήξουν την πολυφωνία έχει αποτύχει. Ο κυπριακός λαός απέδειξε ότι μπορεί να σπάσει τα κομματικά δεσμά, να σκεφτεί και να αποφασίσει ελεύθερα και να αγνοήσει τις άνωθεν υποδείξεις. 

Πέρσι προειδοποιούσαμε από αυτό το βήμα όσους επιχειρούσαν να ενσαρκώσουν το ρόλο του αιμοσταγή Ηρώδη στην πολιτική της Κύπρου ότι: «θα είμαστε και του χρόνου εδώ, να καρφώνουμε το σάπιο σύστημα και το απάνθρωπο κατεστημένο και να στηλιτεύουμε τις άδικες εξουσίες. Οι πονηρές και μοχθηρές προσδοκίες της οικονομικής και πολιτικής ολιγαρχίας που εκπροσωπούν κάποιοι σε αυτό το κοινοβούλιο δεν θα περάσουν. Οι καθαρές ιδέες και ο κρυστάλλινος πολιτικός λόγος, ούτε δολοφονούνται, ούτε ισοπεδώνονται». 

Η ιστορία μάς έχει δικαιώσει. Αλλά δεν ξέρω αν τα παθήματα έγιναν μαθήματα για τις μεγάλες και κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις της χώρας. Το λέω αυτό γιατί διαπιστώνω ότι συνεχίζονται οι πολιτικές συμπεριφορές της συνενοχής πίσω από κλειστές πόρτες, μακριά από τους πολίτες και σε αντίθεση με όσα θέλουν και πιστεύουν οι πολίτες.

Και βέβαια αναφέρομαι στο μείζον πολιτικό ζήτημα της χώρας μας, που δεν είναι άλλο από την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος.

Είμαι υποχρεωμένος λοιπόν από τις εξελίξεις αλλά και από την πολιτική συμπεριφορά της κυβέρνησης και των μεγάλων κυρίαρχων κομμάτων να απευθύνω γι’ άλλη μια φορά, μια εύλογη προειδοποίηση: «μην υποτιμάτε τον παράγοντα άνθρωπο. Μην υποτιμάτε τους Κύπριους. Αυτός ο λαός έχει δυνάμεις που δεν τις υποψιάζεστε καν. Δεν είναι όλοι οι Κύπριοι  πειθήνια κομματόσκυλα ή άβολα πρόβατα – για να μην προσθέσω αυτό που είπε ο Ερντογάν για «πεινασμένα κοτόπουλα» – για να τους σύρετε σε μια άδικη, μη βιώσιμη και προσβλητική συμφωνία για το Κυπριακό. Έχετε τεράστια ευθύνη πριν φέρετε ενώπιον του λαού ένα εκβιαστικό δημοψήφισμα να είστε βέβαιοι πρώτα ότι ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και τις ανάγκες των Κυπρίων. 

Με μόνο αυτό θα μπορούσα να ολοκληρώσω την τοποθέτησή μας για το Κυπριακό. 

Αισθάνομαι εντούτοις την ανάγκη να καταθέσω – εν όψει των εξελίξεων – σε συντομία κάποιες βασικές και σχετικές με το θέμα μας θέσεις.

Εν πρώτοις θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι ως Κίνημα Οικολόγων - Συνεργασία Πολιτών επιθυμούμε διακαώς την επίλυση του Κυπριακού, νοουμένου ότι θα ανατρέπει τα κατοχικά δεδομένα και θα οδηγεί σε ένα ασφαλές μέλλον.

Προσδοκώ λοιπόν ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων του Κυπριακού λαού, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, με τη συμβολή και των θρησκευτικών ομάδων των Μαρωνιτών, Αρμενίων και Λατίνων, θα έχει το δικό της συνταγματικό ρόλο στη συνέχιση της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην είσοδο σε μια νέα εποχή.

Αυτή θα είναι η μεγαλύτερη ώρα για την Βουλή των Αντιπροσώπων, η ώρα που θα ψηφίζει και θα εγκρίνει  το αναθεωρημένο Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, στα πλαίσια της εφαρμογής της συμφωνίας που θα εγκρίνει ο κυπριακός λαός σε ένα και μοναδικό δημοψήφισμα στο οποίο θα συμμετάσχουν μόνο οι νόμιμοι πολίτες της. 

Για το σκοπό αυτό επιβάλλεται άμεσα να γίνει καταγραφή του πληθυσμού της Κύπρου από ανεξάρτητο διεθνή οργανισμό για να μην επαναληφθεί το λάθος του 2004 όπου στο καθοριστικό δημοψήφισμα συμμετείχαν και οι τούρκοι έποικοι. 

Προσδοκώ επίσης την ώρα που η Βουλή των Αντιπροσώπων εξασκώντας τον συνταγματικό της ρόλο θα εγκρίνει την κατάργηση των συμφωνιών εγγυήσεων του 60, ως αποτέλεσμα της συμφωνίας μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και των εγγυητριών δυνάμεων, που θα προνοεί οπωσδήποτε και την άμεση αποχώρηση των κατοχικών και άλλων ξένων στρατευμάτων. Η Κύπρος δε χρειάζεται εγγυήσεις και δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή συμφωνία στο Κυπριακό χωρίς την καθολική και άμεση κατάργηση των εγγυήσεων.

Μέχρις ότου λοιπόν αυτή η Βουλή και οι Βουλευτές της αρθούν στο ύψος των ιστορικών περιστάσεων, ας περιοριστούμε στα πιο πεζά και τετριμμένα του προϋπολογισμού, που αφορούν όμως τη ζωή και το μέλλον μας, κατά τρόπο εξίσου σημαντικό όσο και το κυπριακό. 

Βέβαια ομολογώ ότι η  κατάσταση θυμίζει τους στίχους του Καβάφη στο ποίημα «Περιμένοντας τους Βαρβάρους»:

«Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί; Οι βάρβαροι σαν έλθουν, θα νομοθετήσουν».

Ας επικεντρωθούμε λοιπόν στον προϋπολογισμό, πριν έρθουν οι βάρβαροι του Καβάφη. 

Η Βουλή των Αντιπροσώπων καλείται να υπερψηφίσει τον πρώτο προϋπολογισμό της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά την ολοκλήρωση του Μακροοικονομικού Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής. Είναι βέβαια πλέον γεγονός ότι η νομοθετική εξουσία πολύ μικρές αλλαγές μπορεί να επιφέρει στο τελικό νομοσχέδιο του προϋπολογισμού, λόγω των στενών και υποχρεωτικών πλαισίων που τίθενται από τη συμμετοχή της Κύπρου στην Ευρωζώνη και στο Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας.

Υπενθυμίζεται ότι από  το 2011 ήδη ο προϋπολογισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας έπαυσε να είναι αναπτυξιακός αποκτώντας πλέον αρνητικό χαρακτήρα και πρόσημο. Δεν ξεχνούμε ότι τα μέτρα και οι ιδέες της Τρόικας άρχισαν να εφαρμόζονται από το καλοκαίρι του 2011, έστω και κατά ένα μερικό και αποσπασματικό τρόπο.

Όμως παρά τις θυσίες τις οποίες υπέστησαν καταρχήν οι ευάλωτες ομάδες, η οικογένεια και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αργότερα και οι εργαζόμενοι, τελικά η χώρα δεν απέφυγε την οικονομική καταστροφή.

Αυτό συνέβη γιατί με ευθύνη της τότε Κυβέρνησης και της Βουλής συνεχίζονταν ταυτόχρονα οι σπατάλες, η κακοδιοίκηση,  η κομματοκρατία, ο αλόγιστος κρατικός δανεισμός, η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, οι πολυτέλειες, η ασυδοσία των τραπεζών και η παροχή εγγυήσεων στις τράπεζες με υποθήκευση της Κυπριακής οικονομίας. Κι αυτή η κατάσταση φαίνεται να επανέρχεται με μικρά άλλα αποφασιστικά βήματα. 

Την περασμένη εβδομάδα, ο Υπουργός Οικονομικών μιλώντας απ’ αυτό το βήμα, κήρυξε - για ακόμα μια φορά - το τέλος της ύφεσης. Μας κατάθεσε σειρά αριθμών και δεικτών για την ανάπτυξη που έρχεται, για τις αξιολογήσεις που θα γίνουν θετικές και για τις μεγάλες επενδύσεις που θα μας κάνουν όλους πλούσιους. Όλους; Όχι ακριβώς. Τα οφέλη όπως γινόταν πάντα μοιράζονται στους ολίγους και οι ζημιές φορτώνονται στην κοινωνία. 

Εμείς δεν συμφωνούμε με τον Υπουργό. Κατά την άποψή μας πρέπει να απεγκλωβιστούμε από το κυνήγι των αριθμών και των δεικτών. Δεν συμφωνούμε με την άποψη ότι πρέπει να επιβάλλονται αιματηρές θυσίες, που μπορεί ακόμα και να προκαλέσουν μόνιμες αναπηρίες στην κοινωνική συνοχή, στην ποιότητα ζωής και στο περιβάλλον προκειμένου να βελτιωθούν οι δείκτες της οικονομίας, γεγονός που υποτίθεται ότι προσελκύει επενδύσεις που στη συνέχεια θα φέρουν τάχα θέσεις εργασίας και ευημερία. 

Αυτή είναι η θεωρία των κυβερνώντων, είναι η θεωρία της Τρόικας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Μέχρι τώρα αυτή η θεωρία έφερε πολύ περιορισμένα αποτελέσματα. Κάποιοι δείκτες όντως βελτιώθηκαν μερικώς, η ανεργία μειώθηκε οριακά, η ανάπτυξη ως αύξηση του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος είναι σημαντική αλλά η κοινωνία δυσπραγεί. 

Ο Υπουργός στην ομιλία του αναφέρθηκε απαξιωτικά και παραπλανητικά στους δείκτες που αναφέρονται στην κοινωνική ανισότητα. Αναγκάστηκε για πρώτη φορά να κάνει αναφορά στο δείκτη «κινδύνου φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού» ο οποίος – όπως ομολόγησε ο ίδιος – έχει σημειώσει δραματική άνοδο επί των ημερών της παρούσας κυβέρνησης. Αυτό τι σημαίνει στη πράξη; Σημαίνει ότι το πολυδιαφημισμένο success story δεν κατάφερε να απομακρύνει το 60% των Κυπρίων από τον κίνδυνο της φτώχειας.  Το 15% του πληθυσμού ζει με σοβαρές στερήσεις και το 37% του πληθυσμού στερείται σημαντικών αγαθών σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της πρόσφατης έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων. Και η κατάσταση δεν φαίνεται να βελτιώνεται ουσιαστικά παρά τον ψηλό ρυθμό «ανάπτυξης» πέραν του 2.5 % που διαφημίζει η κυβέρνηση. 

Μας είπε ο υπουργός ότι «μόνο μέσα από την ανάπτυξη θα περιοριστούν οι ανισότητες και θα δημιουργηθούν καλύτερες προοπτικές για τους συμπολίτες μας». 

Φαίνεται ότι αυτού του είδους η ανάπτυξη δεν βοηθά στην άρση της φτώχειας και της κοινωνικής ανισότητας.

Η κοινωνική ανισότητα καταγράφεται από τον δείκτη άνισης κατανομής του εισοδήματος  Gini. Το γεγονός ότι αποφεύγει να αναφερθεί στο δείκτη άνισης κατανομής των εισοδημάτων Gini που είναι ένας από τους επίσημους οικονομικούς δείκτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και της Eurostat είναι ενδεικτικό της σχέσης που έχει αυτή η κυβέρνηση με την αλήθεια.

Σύμφωνα με τη σύγχρονη αντίληψη, η κατάσταση της οικονομίας μιας χώρας δεν κρίνεται μόνο από την αύξηση του παραγόμενου πλούτου, αλλά και από τον τρόπο που αυτός κατανέμεται. Οι χώρες που θέλουμε να μοιάσουμε, όπως η Σουηδία ή η Νορβηγία, έχουν δείκτη Gini γύρω στο 20, ενώ οι χώρες στις οποίες δεν θέλουμε να μοιάσουμε, όπως η Νιγηρία έχουν δείκτη Gini γύρω στο 45. Ο κυπριακός δείκτης Gini αυξάνεται τα τελευταία δέκα χρόνια και έφτασε το 2015 στις 34 μονάδες, που είναι ο τέταρτος ψηλότερος στην Ευρωζώνη, η οποία έχει μέσον όρο τις 31 μονάδες. 

Με άλλα λόγια η περίφημη «ανάπτυξη» δεν παράγει πλούτο που μοιράζεται δίκαια. Τα κέρδη πάνε στους ολίγους και οι ζημιές στους πολλούς. Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι ενώ η πλειοψηφία, η μεσαία τάξη και οι φτωχοί, γίνονται φτωχότεροι. 

Για να τελειώνουμε με την ιστορία των δεικτών ανάπτυξης αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι τα χρόνια  της καλπάζουσας οικονομικής κρίσης (2010 -2011) το ΑΕΠ της Κύπρου παρουσίαζε αύξηση περίπου την ίδια με αυτή που παρουσιάζει σήμερα. 

Άρα οι δείκτες δεν λένε όλη την αλήθεια. Και συνήθως δεν λένε τις άβολες αλήθειες. 

Ας πάρουμε για παράδειγμα το θέμα της ανεργίας  που φαίνεται να μειώνεται στο 12%. Κατά αρχήν αξίζει να σημειωθεί ότι το ίδιο το κυβερνόν κόμμα ομολογεί ότι η περαιτέρω μείωση θα είναι πολύ δύσκολη αφού ομολογούν ότι «στα επόμενα χρόνια εκτιμάται ότι θα μειώνουν την ανεργία κατά μια ποσοστιαία μονάδα κάθε χρόνο». Δηλαδή για να επανέλθουμε στα επίπεδα της ανεργίας πριν το 2008 θα περάσουν πέραν των δέκα χρόνων. 

Ας σημειωθεί ότι στο δείκτη ανεργίας δεν καταγράφονται οι χιλιάδες άνεργοι νέοι ή οικογενειάρχες που μεταναστεύουν στο εξωτερικό αναζητώντας μια καλύτερη μοίρα. Η Κύπρος τα τελευταία χρόνια είναι μία από τις λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου παρουσιάζεται σημαντική μείωση του πληθυσμού, πέραν του 10%, ακριβώς γιατί πολλοί άνθρωποι εγκαταλείπουν τη χώρα για αναζήτηση εργασίας. Πολλοί από αυτούς τους οικονομικούς μετανάστες είναι νέοι επιστήμονες, που είτε δεν επιστρέφουν στην Κύπρο από τις σπουδές τους, είτε επιστρέφουν εκεί που σπούδασαν προς αναζήτηση εργασίας. Η Κύπρος αιμορραγεί και η Κυβέρνηση χαίρεται για την ισχνή κάμψη του δείκτη της ανεργίας.

Αντί προβληματισμού η κυβέρνηση προβάλλει την αύξηση ακόμα ενός δείκτη, του δείκτη απασχόλησης. Παραβλέπεται έντεχνα ότι έχουμε τον έκτο χαμηλότερο ποσοστό απασχόλησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που χαλά την εικόνα για μείωση της ανεργίας. Στην πραγματικότητα η πραγματική ανεργία δεν μειώθηκε. Αντίθετα αυξήθηκε το ποσοστό αδήλωτης εργασίας, ένα από τα μεγαλύτερα – και πάλι – της Ευρώπης. 

Κυρίες και κύριοι, 

Στον προϋπολογισμό του 2017 οι δαπάνες προσωπικού παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1,8% λόγω της παραχώρησης προσαυξήσεων στους μισθούς των αξιωματούχων και εργαζομένων και στις συντάξεις των συνταξιούχων της κρατικής υπηρεσίας και του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Παρατηρούμε δηλαδή ότι ενώ συνεχίζεται η μείωση των κοινωνικών παροχών λόγω στόχευσης των επιδομάτων, την ίδια ώρα απορρίπτεται κάθε ιδέα για συνέχιση των στοχευμένων αποκοπών από τους υψηλούς μισθούς της κρατικής υπηρεσίας, του ευρύτερου δημόσιου τομέα κ.ο.κ. Πρόσφατη πρόταση των Οικολόγων απορρίφθηκε πανηγυρικά.

Για τα επόμενα δύο χρόνια (2018 – 2019) οι δαπάνες προσωπικού προβλέπεται ότι θα αυξηθούν ακόμα περισσότερο. Ας σημειωθεί ότι η αύξηση αυτή δεν αντιστοιχεί σε ανάλογη αύξηση των αριθμών των εργαζομένων στο δημόσιο, γεγονός που θα μπορούσε – εάν γίνει στοχευμένα και μεθοδικά – να αυξήσει την παραγωγικότητα της κρατικής μηχανής, να κλείσει χαοτικά κενά σε ζωτικές υπηρεσίες που υποστελεχώνονται και να δώσει αμεπτική εργασία σε νέους καταρτισμένους επαγγελματίες ή επιστήμονες. Κατ’ ακρίβεια η αύξηση του αριθμού των εργαζομένων είναι οριακή. Αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη ότι περιλαμβάνει και τις 3000 μόνιμους οπλίτες της Εθνικής Φρουράς, τότε η αύξηση μετατρέπεται σε περαιτέρω μείωση. Συνεπώς η αύξηση των κρατικών δαπανών για τη μισθοδοσία φαίνεται να απορροφάται κυρίως από την αύξηση των μισθών και ιδιαίτερα των μισθών των ολίγων. Το ζήτημα των ψηλών τακτικών δαπανών (λειτουργικές δαπάνες και δαπάνες προσωπικού), σχετίζεται άμεσα με τις μεταρρυθμίσεις που καθυστερούν αδικαιολόγητα (μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας, της τοπικής αυτοδιοίκηση και του ΓΕΣΥ, κ.ο.κ.).

Το σύνολο των τακτικών, δηλαδή ανελαστικών, δαπανών αυξάνεται κατά 115 εκατομμύρια (ή 2.55%) ενώ οι αναπτυξιακές δαπάνες μειώνονται κατά 311 εκατομμύρια ευρώ.

Μειώνονται επίσης οι δαπάνες του προϋπολογισμού για τις κοινωνικές παροχές.

Όσον αφορά τα έσοδα η βέβαιη μείωση τους κατά τουλάχιστον 200 εκατομμύρια ευρώ λόγω της κατάργησης των προσωρινών μέτρων του 2012 (έκτακτη κλιμακωτή εισφορά), της κατάργησης της φορολογίας ακίνητης ιδιοκτησίας και τη μείωση των μεταβιβαστικών τελών, μας λένε ότι η μείωση αυτή αναμένεται να υπερκαλυφθεί από την αβέβαιη αύξηση των εσόδων από έμμεσους φόρους ως επακόλουθο της προβλεπόμενης αύξησης της απασχόλησης και του διαθέσιμου εισοδήματος καθώς και από την προβλεπόμενη επίτευξη μεγαλύτερου δείκτη απορρόφησης κοινοτικών πόρων. Διατηρούμε τις αμφιβολίες μας αν μια αποψιλωμένη δημόσια υπηρεσία, με τους απαρχαιωμένους θεσμούς της, μπορεί να υλοποιήσει αυτές τις προβλέψεις.

Από την άλλη, δυστυχώς εντοπίζουμε ακόμα σπατάλες και μη δικαιολογημένες δαπάνες, αδικαιολόγητα προσωπικά επιδόματα αξιωματούχων και ύποπτες χρηματοδοτήσεις έργων ή υπηρεσιών. Για ακόμη μία φορά οι Οικολόγοι ζητούν τον περιορισμό των προκλητικών επιδομάτων που έχουν αξιωματούχοι αυτής της χώρας σε περίοδο οικονομικής κρίσης και ισχνών αγελάδων. Οι Οικολόγοι ζητούν την περικοπή από τον προϋπολογισμό των επιδομάτων ή μέρους αυτών που αφορούν προσωπικά τηλεφωνήματα, οδηγούς, οδοιπορικά, γραμματείς, έξοδα παραστάσεως κ.α.

Ακόμα ζητούμε όπως ψηφιστεί επιτέλους η πρόταση νόμου μας που προνοεί την κατάργηση των διπλών αμοιβών και συντάξεων των αξιωματούχων και η πρόταση μας που καθορίζει μέγιστο όριο (πλαφόν) για μισθούς, το εφάπαξ και τις συντάξεις στο Δημόσιο.  Τα ποσά που θα εξοικονομηθούν πρέπει να διοχετευτούν σε έργα, έργα βιώσιμης ανάπτυξης που θα παράγουν νέες θέσεις εργασίας και θα στηρίξουν τους χαμηλόμισθους, χαμηλοσυνταξιούχους και τις μικρές επιχειρήσεις.

Η γενική εικόνα είναι ότι την όποια αναιμική βελτίωση των δημοσιονομικών την απορροφούν οι αυξήσεις των απολαβών των υψηλόμισθων αξιωματούχων και άλλων, ενώ σε ότι αφορά τα έσοδα επηρεάζονται αρνητικά από παραχωρήσεις σε συγκεκριμένο τομέα της τριτογενούς οικονομίας  δηλαδή το εμπόριο γης και ακίνητης περιουσίας.

Σημειώνεται για την ιστορία ότι η αλόγιστη και άφρων διαχείριση του ίδιου αυτού τομέα ήταν ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην υπερφόρτωση της Κυπριακής οικονομίας και στην κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος.

Ταυτόχρονα, στον αντίποδα συνεχίζονται οι αυστηρές περικοπές στη χορηγία των αυτοδιοικητικών οργανισμών, των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των φορέων πολιτισμού.

Εξακολουθεί και σε αυτόν τον προϋπολογισμό να μην γίνεται κατανοητό ότι το μεγαλύτερο κεφάλαιο της χώρας μας – μιας χώρας που βρίσκεται υπό κατοχή και απειλείται από δημογραφικό Αττίλα – είναι ο πληθυσμός μας. Τα μέτρα οικονομικής στήριξης της τεκνογονίας και της μόρφωσης των παιδιών υπόκεινται κάτω από αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια στο όνομα της ορθολογιστικής στόχευσης. Θέση μας είναι ότι τα επιδόματα για την οικογένεια – και κυρίως για τις πολύτεκνες και μονογονεϊκές οικογένειες αλλά και τις οικογένειες σε αγροτικές μειονεκτικές περιοχές – και τους φοιτητές, δεν πρέπει να αποτελούν μέρος της ευρύτερης πολιτικής για στήριξη των απόρων και κακώς περικόπτονται στη βάση ενός δυσνόητου και γεμάτου κενά συστήματος στόχευσης. Στην δική μας αντίληψη πρόκειται για αναπτυξιακές χορηγίες γι’ αυτό και τα κριτήρια πρέπει να είναι ανάλογα.

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειώσουμε ως θετικές εξελίξεις τα μέτρα που ανακοινώθηκαν μόλις χθες για τα άτεκνα ζευγάρια και τους άπορους φοιτητές. 

Η λογική της «στόχευσης» εφαρμόζεται δυστυχώς και στα προγράμματα στήριξης των αναπήρων, γεγονός που έχει προκαλέσει τις έντονες διαφωνίες του αναπηρικού κινήματος.  

Επίσης σημειώνουμε ότι δεν κατάφερε ακόμα η Κυβέρνηση να συνδέσει το ΕΕΕ με την εθελοντική εργασία σε κοινωνικά και κοινοτικά έργα, ώστε να χρηματοδοτείται η απασχόληση και όχι η ανεργία.

Επίσης η Κυβέρνηση μέσω του χειρισμού του θέματος που αφορά το ωράριο των γενικών καταστημάτων, δημιούργησε συνθήκες κρίσης με ανυπολόγιστες συνέπειες για χιλιάδες μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις. 

  

Δεν υπάρχουν στον προϋπολογισμό πρόνοιες που να καλύπτουν ικανοποιητικά το έλλειμμα του ταμείου κοινωνικών ασφαλίσεων της τάξης των 7 δις ευρώ. παρά τις σχετικές νομοθεσίες και τις κατά καιρούς δεσμεύσεις της Κυβέρνησης. Ως Οικολόγοι υποστηρίζουμε τον κοινωνικό έλεγχο του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, δηλαδή να τερματιστεί η παράνομη διαχείριση που συνιστά διαχρονική αφαίμαξη των ταμείων από την Κυβέρνηση.

Επίσης φαίνεται καθαρά στον προϋπολογισμό και από την ομιλία του υπουργού οικονομικών ότι η Κυβέρνηση θα συνεχίσει την πολιτική του ξεπουλήματος της κρατικής περιουσίας στις τηλεπικοινωνίες και τα ακίνητα. Συντηρείται μια πολυδάπανη υπηρεσία συμβούλων για τις αποκρατικοποιήσεις ενώ υπογράφονται χρυσά συμβόλαια με ιδιωτικούς οίκους μελετών. Το σπάνιο και πολύτιμο δημόσιο χρήμα σπαταλιέται άσκοπα.

Ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών εκφράζουμε ανησυχία όταν διαβάζουμε ότι οι σύμβουλοι αποκρατικοποιήσεων εισηγούνται αποξένωση κρατικών τεμαχίων γης, για τα οποία υπάρχουν σχέδια πολιτιστικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης. Δεν θα δεχθούμε σε καμία περίπτωση τη ματαίωση του έργου του νέου αρχαιολογικού μουσείου στο χώρο του παλιού νοσοκομείου Λευκωσίας ή του έργου για το μεγάλο πάρκο στο χώρο του παλιού ΓΣΠ.

Εμείς ως Οικολόγοι δεν στεκόμαστε δογματικά απέναντι στο θέμα των ιδιωτικοποιήσεων. Για εμάς, αυτό που έρχεται πρώτον είναι το δημόσιο συμφέρον, το συμφέρον των καταναλωτών και πολιτών και μετά βεβαίως, το συμφέρον των εργαζομένων.

Η Κυβέρνηση φαίνεται να έχει αποφασίσει να παραδώσει τους κερδοφόρους ημικρατικούς οργανισμούς στα χέρια του ιδιωτικού κεφαλαίου, αδιαφορώντας για το οποιοδήποτε οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Το σίγουρο είναι ότι κάποιοι εκ των κυβερνώντων θα ευνοηθούν από τις μίζες και τα δώρα των επενδυτών.

Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε οποιαδήποτε άλλη πρόταση που να προνοεί άμεσα μέτρα εκσυγχρονισμού της CYTA και προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων για επένδυση σε ένα δημόσιο οργανισμό, κερδοφόρο και ανθηρό. Τα ιδιωτικά κεφάλαια είναι καλοδεχούμενα, πάντα όμως μέσα σε ένα πλαίσιο δημόσιου ελέγχου του οργανισμού.

Η CYTA, όπως και όλοι οι ημικρατικοί οργανισμοί, είναι απαραίτητο και αναγκαίο να εκσυγχρονιστούν, να αποκομματικοποιηθούν και να ενδυναμωθούν. Η πολιτική της υπόσκαψης και του στραγγαλισμού των ημικρατικών που ακολουθεί η Κυβέρνηση, πλήττει το δημόσιο συμφέρον και αυξάνει το οικονομικό και κοινωνικό κόστος. Ο καιρός περνά και δεν βλέπουμε να προχωρά ο εκσυγχρονισμός των μεγάλων ημικρατικών οργανισμών όπως η ΑΗΚ και η CYTA. Ανησυχούμε ότι αυτή η καθυστέρηση θα κοστίσει σοβαρά στους ίδιους τους ημικρατικούς αλλά και στα δημόσια οικονομικά. 

Εξακολουθούν οι ιθύνοντες να μιλούν για προσέλκυση ξένων επενδύσεων και καταθέσεων, για πωλήσεις ακινήτων, αδειοδότηση καζίνων, γηπέδων γκολφ και μαρίνων και για ξεπούλημα ημικρατικών οργανισμών που θα τονώσουν τάχα την ανταγωνιστικότητα, χωρίς να προσπαθεί κανείς να βρει λύση για επανεκκίνηση της οικονομίας μας προς τα εμπρός. Μιλούν για κίνητρα για προσέλκυση ξένων επενδυτών και εννοούν φοροαπαλλαγές και χαριστικές χαλαρώσεις, τις οποίες επωφελούνται τελικά πρώτα οι ιθαγενείς ολιγάρχες, φίλοι της Κυβέρνησης. Για εμάς αυτό σημαίνει , επανεκκίνηση προς τα πίσω. 

Οργιάζει η φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή.  Καλούμε Κυβέρνηση και Βουλή να εφαρμόσουν ουσιαστικά μέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής. Να υιοθετηθεί η πρόταση των Οικολόγων (που εκκρεμεί από τις 24 Νοεμβρίου 2011) για φορολόγηση των πολύ ψηλών εισοδημάτων, του πλούτου και της πολυτέλειας. Να σταματήσει η φορολογική συγκάλυψη. Καταγγέλλουμε το γεγονός ότι από την επεξεργασία της Λίστας Λαγκάρντ δεν έχει προκύψει – κατά τα λεγόμενα του Εφόρου Φορολογίας – κανένα φορολογικό έσοδο, ενώ σε άλλες χώρες οι έρευνες των αρχών απέδωσαν πολλά εκατομμύρια ευρώ.

Την ίδια ώρα καταγγέλλουμε την αδιαφορία των αρχών στην διερεύνηση άλλων πολύκροτων σκανδάλων φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής όπως τα Panama Papers και τα Bahames papers, και της λίστας Μπόργιανς. Ζητούμε να υπάρξει πλήρης διαφώτιση με δημοσιοποίηση των πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων.

Σημειώνουμε ότι η ενοποίηση του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων και της Υπηρεσίας ΦΠΑ δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Κατ’ ακρίβεια σημειώνουμε τις καταγγελίες για προσπάθεια εφαρμογής μιας ιδιότυπης και άνισης φορολογικής αμνηστίας, χαριστική αντιμετώπιση ορισμένων επίλεκτων και κακοδιαχείριση. Υπενθυμίζω ότι οι ανείσπρακτοι φόροι έφτασαν τα 1.53 δισεκατομμύρια ευρώ. «Στάβλο του Αυγεία» χαρακτήρισε πρόσφατα ο έφορος φορολογίας τις φοροεισπρακτικές κρατικές υπηρεσίες. Δεν μας διαφεύγει βέβαια ότι ο ίδιος αποτέλεσε για πολλά χρόνια ηγετικό στέλεχος και μέρος αυτής της κατάστασης. 

Η Βουλή προωθεί μια νέα νομοθεσία για διευκόλυνση της είσπραξης των ανείσπρακτων φόρων και άλλα εργαλεία που θα ενισχύσουν την φοροεισπρακτική ικανότητα του κράτους.

Το βέβαιο είναι ότι αν δεν διορθωθεί αμέσως αυτή η κατάσταση με την φοροδιαφυγή και φοροαποφυγή, δεν μπορούμε να μιλούμε για βιώσιμη ανάπτυξη. Εννοείται ότι είναι καιρός να αντικατασταθεί το πεπαλαιωμένο φορολογικό σύστημα που χρονολογείται από το 2002, με ένα νέο, σύγχρονο και φιλικό στην κοινωνία, στην οικογένεια και στο περιβάλλον σύστημα φορολογίας. Πρέπει η φορολόγηση να γίνεται πάνω σε μία πλήρη φορολογική βάση χωρίς εξαιρέσεις και κενά. Μέσα στα πλαίσια αυτά αναμένουμε την μείωση του ΦΠΑ και άλλων έμμεσων φόρων για είδη πρώτης ανάγκης, την πάταξη της αισχροκέρδειας και την σωστή αξιοποίηση των φορολογικών εσόδων. Εμείς πιστεύουμε ότι τα έσοδα από την εν γένει φορολόγηση πρέπει να κατανέμονται άμεσα στους φορολογούμενους ως κίνητρα για βιώσιμη ανάπτυξη που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. 

Αφού μιλάμε για την φορολογία πρέπει να αναφερθούμε στην δυνατότητα που δίνεται - αξιοποιώντας τα περιθώρια της ευρωπαϊκής νομοθεσίας - να δημιουργηθούν αναπτυξιακά εργαλεία μέσω φορολογίας ή φορολογικών ελαφρύνσεων. Ένα καλό παράδειγμα είναι η πρόσφατη ψήφιση του νόμου για τις αναδυόμενες και καινοφανείς – start up – επιχειρήσεις. 

Με την εκλογή αυτής της κυβέρνησης καταθέσαμε ολοκληρωμένη πρόταση για δημιουργία ταμείου πράσινης ανάπτυξης (green fund). Οι περισσότερες χώρες που μπήκαν μαζί μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγαν την πράσινη φορολογία μέσω της οποίας χρηματοδοτήθηκε το ταμείο πράσινης ανάπτυξης. Τα αποτελέσματα είναι θεαματικά. Αντίθετα στην Κύπρο η πράσινη ανάπτυξη – παρά τα αρχικά ενθαρρυντικά βήματα – χάθηκε στο δρόμο,  λόγω έλλειψης οράματος και στοχοπροσήλωσης από τους κυβερνώντες. Έτσι είδαμε τα τελευταία χρόνια να χρεωκοπούν το ταμείο ανανεώσιμων πηγών και εξοικονόμησης ενέργειας και οι κυβερνητική πολιτική για τη διαχείριση των στερεών και υγρών αποβλήτων, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζουμε τα λιγοστά θετικά μέτρα όπως το πρόγραμμα net-metering για τις ηλιακές στέγες και το πρόγραμμα για την ενεργειακή αναβάθμιση των οικιών. 

Εκεί που υπάρχουν σοβαρά κενά και παραλείψεις είναι η πανθομολογούμενη στασιμότητα που παρατηρείται στον τομέα της μεταρρύθμισης. Για να πάρουμε μια εικόνα της αποτυχίας της κυβέρνησης στο τομέα των μεταρρυθμίσεων σημειώνω ότι ακόμα και τα μεταρρυθμιστικά μέτρα που προνοούσε το μνημόνιο δεν έχουν εφαρμοστεί.

Θα καταθέσω μόνο κάποια παραδείγματα:

Πρώτα και κύρια η κατάσταση στη δημόσια υγεία και τα νοσοκομεία. Παρά τις πολλές συσκέψεις και αποφάσεις η Κύπρος αναστενάζει στους διαδρόμους των δημόσιων νοσοκομείων και στις ατέλειωτες λίστες αναμονής. Παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του υπουργού υγείας και την προεδρική παρέμβαση φαίνεται να προβάλλονται εμπόδια από το εσωτερικό της κυβέρνησης. Εμείς ζητούμε να προχωρήσει άμεσα η λειτουργική και συμφωνημένη αυτονόμηση των νοσοκομείων και να σταματήσει η διάλυση των δημόσιων ιατρικών υπηρεσιών. Με λύπη διαπιστώνουμε, ότι τα όρια δαπανών που τέθηκαν τα τελευταία χρόνια από το Υπουργείο Οικονομικών στα πλαίσια της εφαρμογής της τυφλής λιτότητας του μνημονίου, έχουν εξαρθρώσει τα δημόσια νοσοκομεία. Τα δημόσια ογκολογικά έχουν διαλυθεί, οι ρευματοπαθείς, οι νεφροπαθείς,  οι θαλασσαιμικοί, τα παιδιά με συγγενείς καρδιοπάθειες, οι χρόνιοι ασθενείς και άλλες κατηγορίες ασθενών διαμαρτύρονται για τα τεράστια κενά που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια.

Μεταρρύθμιση προνοεί το μνημόνιο και για τη δημόσια υπηρεσία, την τοπική αυτοδιοίκηση, τους ημικρατικούς οργανισμούς κ.ο.κ. Από όλα αυτά η κυβέρνηση αποφασίζει να ιδρύει υφυπουργεία προφανώς για να καλύψει τις πολυτελείς «βιοποριστικές» ανάγκες κάποιων ημέτερων πολιτικών και άλλων φιλόδοξων προσώπων. 

Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μεγάλη στασιμότητα στον τομέα της αξιοποίηση του φυσικού πλούτου της κυπριακής ΑΟΖ. Μιλώντας για υδρογονάνθρακες, που πριν λίγα χρόνια είχαν χαρακτηριστεί ως «δώρο του Θεού», προκαλεί αλγεινή εντύπωση η απραξία και οι παλινδρομήσεις. Τα τελευταία χρόνια όλο γίνονται επαφές, συναντήσεις υψηλού, μεσαίου αλλά και χαμηλού επιπέδου, αλλά τα έργα και οι αποφάσεις είναι πολύ λίγα. Η νέα χρονιά μας οδηγεί κανονικά στις γεωτρήσεις της δεύτερης δημοπράτησης ενώ κανονικά πρέπει να προχωρήσει ο τρίτος  γύρος δημοπράτησης. Όμως όλοι παρουσιάζονται μουδιασμένοι. Τι συμβαίνει; Μήπως και εδώ επεμβαίνει ο ποιητής και συνιστά να περιμένουμε τους βαρβάρους; 

Μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η προσπάθεια του υπουργού οικονομικών στην πρόσφατη ομιλία του στη Βουλή να βάλει και μια πράσινη πινελιά. Έκανε λοιπόν αναφορά στην απόφαση της κυβέρνησης για τον Ακάμα. Όμως ατύχησε ο καημένος. Γιατί αυτή ακριβώς η απόφαση της κυβέρνησης έχει χαρακτηριστεί ως το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό σκάνδαλο των τελευταίων χρόνων. Έχει καταδικαστεί από δεκάδες περιβαλλοντικές κυπριακές και ξένες οργανώσεις και επιστημονικά κέντρα. Ταυτόχρονα η κυβέρνηση εγκαλείται όχι πλέον μόνο για την καθυστέρηση στην εφαρμογή διαχειριστικών μέτρων για την προστασία και ανάδειξη του βιότοπου της χερσονήσου του Ακάμα – γεγονός που οδηγεί την περιοχή σε σταθερή οικολογική υποβάθμιση          (λατομεία, υπερβόσκηση, σκουπίδια, σαφάρι κλπ) – αλλά και γιατί επιτρέπει  μετά από πολλά χρόνια να κτίζονται οι παρυφές του Ακάμα με την αδειοδότηση περιβαλλοντικά απαράδεκτων έργων στην Πέγεια και στα Λουτρά της Αφροδίτης.

 Αλλά τι να περιμένει κανείς από μια κυβέρνηση που έχει καταργήσει ή μετακινήσει περιοχές προστασίας της φύσης ΝΑΤΟΥΡΑ 2000 για να «κάνει χώρο» για να κτιστούν κι άλλα τσιμεντένια κουτιά και να πλουτίσουν κι άλλο οι ημέτεροι; Και ως κερασάκι στη τούρτα – η Κυβέρνηση παρά τις περί του αντιθέτου δεσμεύσεις της – ετοίμασε και νομοσχέδιο που παρακάμπτει τον περιβαλλοντικό έλεγχο για χάρη των «μεγάλων αναπτύξεων». 

Στα αρνητικά επίσης καταγράφεται η απουσία πιστώσεων για το περιβάλλον. Για ακόμα μια χρονιά σημειώνεται η πενιχρή χορηγία για τα καταφύγια ζώων και η σχεδόν μηδαμινή χορηγία που παραχωρείται στην Ομοσπονδία Περιβαλλοντικών και Οικολογικών Οργανώσεων Κύπρου. Οι ανάγκες για τη λειτουργία των περιβαλλοντικών και ιδιαιτέρως των οργανώσεων που προσφέρουν στον τομέα της προστασίας των ζώων μεγαλώνουν χρόνο με το χρόνο. Δυστυχώς στο υπουργείο οικονομικών δεν φαίνεται να εκτιμούν την προσφορά των περιβαλλοντικών και φιλοζωικών οργανώσεων.

Παρόμοιας φύσης περικοπές γίνονται αδικαιολόγητα επιλεκτικά και εις βάρος κι άλλων κοινωνικών μη κυβερνητικών οργανώσεων, επειδή εξασκούν κριτική κατά της πολιτικής της Κυβέρνησης. Στην ουσία ο κρατικός προϋπολογισμός παρουσιάζει με ειλικρίνεια την εχθρική στάση του κράτους έναντι των ενεργών πολιτών και των κοινωνικών κινημάτων. Απουσιάζει επίσης από τον προϋπολογισμό μια κάθετη και οριζόντια εφαρμογή εργαλείων όπως το gender budget  που να προωθούν την ισότητα των φύλων και την καταπολέμηση των ένφυλων διακρίσεων σε όλα τα επίπεδα.

Κυρίες και κύριοι,

Ως Οικολόγοι διατυπώνουμε την ανησυχία μας για την κατάσταση του τραπεζικού συστήματος της χώρας. Πρώτα και κύρια, δεν είδαμε – όπως συνέβη σε άλλες χώρες με παρόμοιες εμπειρίες – τους υπεύθυνους της τραπεζικής πανωλεθρίας να οδηγούνται στη Δικαιοσύνη και να πληρώσουν για τα εγκληματικά τους λάθη και συμπεριφορές. 

Αντίθετα είχαμε και επιβράβευση αυτών που ευθύνονται για την καταστροφή των τραπεζών. Κανείς εκ των κυβερνώντων δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται το διαβρωτικό ρόλο της ατιμωρησίας στην όποια προσπάθεια ανάκαμψης της οικονομίας και την κοινωνικής συνοχής.

Αλλά γιατί η πολιτική ολιγαρχία να επιδιώξει την τιμωρία των ενόχων όταν είναι και η ίδια μπλεγμένη μέχρι το κόκκαλο στη διαφθορά και στη διαπλοκή; (βλέπε focus, αποχετευτικό Πάφου κ.ο.κ.).

Και ενώ οι ίδιοι που ευθύνονται για την καταστροφή – κάποιοι τραπεζίτες, ελεγκτές, λογιστές και δικηγόροι- κάνουν πάρτι, και από υπεύθυνοι και συνένοχοι, μετατρέπονται σε επίγονους που διαχειρίζονται την υποτιθέμενη επιχείρηση σωτηρίας – υπό την κάλυψη των ξένων επενδυτών και διευθυντών, που ως κοράκια επέλασαν και κατασπάραξαν τις σάρκες των χρεωκοπημένων κυπριακών τραπεζών – τα θύματα τους, σέρνονται στα δικαστήρια και διπλοτιμωρούνται.

Ποιοι είναι τα θύματα; Πρόκειται για τους κατόχους αξιογράφων,  τους δανειολήπτες των μη εξυπηρετούμενων δανείων και του ελβετικού φράγκου, τους κουρεμένους καταθέτες, τους μικρομετόχους της Λαϊκής Τράπεζας, τους απολυμένους από τις Κυπριακές Αερογραμμές και τους πρώην υπαλλήλους των τραπεζών κ.ο.κ.

Ως Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών προτείνουμε:

1.    Άμεση  εφαρμογή των δεσμεύσεων του Προέδρου Αναστασιάδη για επίλυση του προβλήματος που αντιμετωπίζουν χιλιάδες μη θεσμικοί κάτοχοι αξιογράφων. Εφαρμογή μέτρων ελάφρυνσης του βάρους της αδικίας με ανάληψη της ευθύνης από τις τράπεζες. Η πρόσφατη ανακοίνωση που εμπλέκει στην υπόθεση αυτή τον Συνεργατισμό αντιμετωπίζεται με πολλή επιφύλαξη γιατί ακόμα δεν έχουν δοθεί οι αναγκαίες διευκρινίσεις για να καταλάβουμε εμείς και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι περί τίνος πρόκειται.

2.    Ψήφιση νομοθεσίας για τους δανειολήπτες των δανείων σε Ελβετικό φράγκο και σε άλλο ξένο συνάλλαγμα ώστε τη συναλλαγματική διαφορά να την αναλαμβάνουν εξ’ ολοκλήρου οι τράπεζες.

3.    Κατάργηση διά νόμου όλων των καταχρηστικών ρητρών των δανείων.

4.    Τροποποίηση της νομοθεσίας και ένταξη των τραπεζών στο νόμο περί τοκογλυφίας.

5.    Δημιουργία δημόσιου φορέα διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων με κρατική και ιδιωτική χρηματοδότηση για να απαμβλυνθεί αποφασιστικά το πρόβλημα των εξυπηρετούμενων δανείων.

6.    Να συμφωνηθεί ένα δίκαιο μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχέδιο αποζημίωσης των κουρεμένων καταθετών και μικρομετόχων της Λαϊκής Τράπεζας, σύμφωνα με το ψήφισμα της  Βουλής των Αντιπροσώπων. Να μεταφερθούν τα περιουσιακά στοιχεία της πρώην λαϊκής στους πραγματικούς ιδιοκτήτες τους 

7.    Να εξαιρεθούν από τις εκποιήσεις και από την πακετοποίηση και μαζική πώληση δανείων τα δάνεια για μικρή πρώτη κατοικία και μικρή επιχείρηση. Να τύχει συνολικής επαναξιολόγησης και αλλαγής η νομοθεσία των εκποιήσεων.

8.    Εκπλήρωση των υποχρεώσεων της κυβέρνησης έναντι των ταμείων προνοίας των απολυμένων εργαζομένων των τραπεζών.

Πρέπει να πούμε επίσης ότι αντιμετωπίζουμε με πολλή επιφύλαξη την προσπάθεια της νέας διεύθυνσης και του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Τράπεζας Κύπρου, για εισδοχή της Τράπεζας Κύπρου στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου.

Κυρίες και κύριοι,

Θα θέλαμε η Κυβέρνηση μέσω του προϋπολογισμού να δώσει ελπίδα και νέα κατεύθυνση.  Να επενδύσει στην επανεκκίνηση της οικονομίας μας, βασιζόμενη εξίσου στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, δηλ. τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη βιοτεχνία, την εναλλακτική παραγωγή ενέργειας κ.ο.κ. και όχι μόνο στον τριτογενή τομέα των υπηρεσιών και των τραπεζών. 

Δυστυχώς ο προϋπολογισμός που έχουμε μπροστά μας δεν μας αφήνει καμία αμφιβολία ότι επιδιώκεται η επαναδημιουργία μιας οικονομίας βασισμένης ανισομερώς στις υπηρεσίες του τριτογενή τομέα, μιας οικονομίας που θα είναι για πάντα εξαρτημένη από εξωγενείς παράγοντες και θα ευνοεί πάντα την ίδια οικονομική και κομματική νομενκλατούρα.

Εμείς θα συνεχίσουμε να υπερασπιζόμαστε την ανάγκη προώθησης ομοιόμορφης ανάπτυξης και προστασίας του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα της οικονομίας, σε σχέση με τον τριτογενή τομέα μέσω της εφαρμογής νέων οικολογικών και πράσινων πολιτικών, βασισμένων στις νέες τεχνολογίες, στην πληροφορική και την καινοτομία. 

Αυτό που πραγματικά χρειάζεται η οικονομία μας και έπρεπε να αντικατοπτρίζεται στον προϋπολογισμό του 2017, είναι μια εκ βάθρων αλλαγή, που να αντικαταστήσει το κερδοσκοπικό και ανάλγητο σύστημα της διαπλοκής κομμάτων και οικονομικής ολιγαρχίας με ένα νέο αειφόρο μοντέλο βιώσιμης πράσινης ανάπτυξης και πολιτικής.

Από τους πολίτες, για τους πολίτες. Και για τη μικρή μας πατρίδα.

Καλά Χριστούγεννα, ευτυχές το νέο έτος και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία!!