Η ανάγκη προσαγωγής των υπαιτίων της οικονομικής κρίσης ενώπιον της δικαιοσύνης

Ομιλία του βουλευτή του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών κ. Γιώργου Περδίκη στο Δ’ Κεφάλαιο της Ολομέλειας

(Θέμα εγγραφέν με εισήγηση του Κινήματος Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ).

(Αρ. Φακ. 23.05.046.002-2013).

13 Φεβρουαρίου 2014

Στις αρχαίες τραγωδίες, το δράμα, αφού ωριμάζει και κορυφώνεται, φθάνει στην τιμωρία και στην κάθαρση.  Η έννοια της κάθαρσης, είναι πιο διευρυμένη του όρου «τιμωρία» διότι περιλαμβάνει το στοιχείο της εξιλέωσης, δηλαδή της ανάληψης του βάρους της ευθύνης αλλά και της επαναφοράς της τάξης και της νομιμότητας. Μόνο έτσι μπορούν να επουλωθούν οι πληγές και η ζωή να προχωρήσει.

Στις κρίσιμες αυτές ώρες πρέπει να μείνουμε πιστοί και να ακολουθήσουμε ως κοινωνία και πολιτεία, αυτή την παγκόσμια αξία με τις αρχαιοελληνικές καταβολές. Πρέπει να εξαντληθεί όλη η αυστηρότητα νόμων και κοινής συνείδησης, στο πολύ σοβαρό έργο της ανάδειξης των ευθυνών και στην τιμωρία. Όχι από κακία ούτε από ρεβανσισμό (εκδικητικότητα) αλλά από μία έμφυτη αλλά και ενσυνείδητη διαπίστωση ότι καμία λύση στα οικονομικά προβλήματα, μπορεί να βρεθεί χωρίς να λειτουργήσει ταυτόχρονα η διαδικασία ανάληψης ευθύνης και τιμωρίας.

Πως είναι για παράδειγμα δυνατόν να ισχυρίζονται κάποιοι ότι προέχει  αυτές τις ώρες – τάχα – η σωτηρία της οικονομίας και μετά… βλέπουμε; Θεωρώ αυτή την προσέγγιση άκρως επικίνδυνη. Να σας πω ότι εμείς ως Οικολόγοι ζητούσαμε από το πρώτο μνημονιακό πακέτο (όταν επί Κίκη Καζαμία, η Βουλή – πλην Οικολόγων – περιόρισε τα επιδόματα πολυτέκνων, μονογονιών και το επίδομα τέκνου κ.ο.κ.), την έναρξη της διαδικασίας έρευνας και ανάδειξης ευθυνών (Δεκέμβριος 2011). Τότε ο περιβόητος ELA ήταν μόλις 2 ή 3 δις, τα golden old boys των τραπεζών δεν είχαν ακόμη εφαρμόσει τον ελιγμό «στρίβειν διά των εκατομμυρίων ευρώ μπόνους»  και η Βουλή δεν είχε ακόμα εγκρίνει την «κρατικοποίηση» της Λαϊκής και τα πρώτα 1,8 δις κρατικής εγγύησης.

Τότε μας είπαν, "προέχει η σωτηρία της οικονομίας, θα αναζητήσουμε τις ευθύνες μετά". Ως Οικολόγοι επανήλθαμε με γραπτά και δημόσια διαβήματα. Κορυφαία περίπτωση ήταν η επιστολή μου στον Πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων κ. Γιαννάκη Ομήρου και τους αρχηγούς των κομμάτων το Σεπτέμβριου 2012 για σύσταση ειδικής ερευνητικής επιτροπής από τη Βουλή των Αντιπροσώπων με την εργοδότηση και αριθμού εμπειρογνωμόνων. Το Νοέμβριο 2012 ζητούσαμε από την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών έλεγχο στη Λαϊκή Τράπεζα. Παράλληλα εισηγηθήκαμε τη ψήφιση νομοθεσίας που να θεσμοθετεί την «εγκληματική αμέλεια για θέματα εθνικής οικονομίας» με επίσημα διαβήματα στον Υπουργό Οικονομικών και στη Νομική Υπηρεσία. Πάντα ακούγαμε το ίδιο παραμύθι: «Πρώτα η σωτηρία της οικονομίας». Ακόμα ένα περιστατικό μέσα στην πορεία ατιμωρησίας ήταν η άρνηση της Βουλής των Αντιπροσώπων να ζητήσει την παύση του Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας ο οποίος συμπεριφέρεται ως εκπρόσωπος κατοχικής δύναμης στη χώρα μας.

Από αυτό το μικρό (και όχι ολοκληρωμένο ιστορικό) των αγωνιωδών προσπαθειών των Οικολόγων για έγκαιρη τιμωρία και ανάδειξη ευθυνών, και η αντίδραση του πολιτικού κομματικού κατεστημένου της χώρας, φωτίζουν ήδη μία πτυχή των ευθυνών για την καταστροφή: δηλαδή τις πολιτικές ευθύνες.

Υπάρχουν βεβαίως βαριές ευθύνες στα στελέχη των τραπεζών για την υπόθεση των ελληνικών ομολόγων, αλλά και για τις καθαρού χαρακτήρα αισχροκέρδειας  «επενδύσεις» κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα αλλά και αλλού. Τα golden (elder) boys καταλήστεψαν τους Κύπριους καταθέτες μέσω επισφαλών  επενδύσεων και με ενέργειες που έχουν κατά την άποψη μου, μια εγκληματική μυρωδιά. Πού ήταν όμως τα Διοικητικά Συμβούλια των τραπεζών; Γνώριζαν και σιωπούσαν; Μήπως υπήρξε διαπλοκή; Το ίδιο ισχύει για τις εποπτικές αρχές, τους διοικητές και τα ανώτατα στελέχη της Κεντρικής Τράπεζας αλλά και του Υπουργείου Οικονομικών. Είναι δυνατόν όλοι αυτοί να μην γνώριζαν;

Εμείς ως Οικολόγοι θεωρούμε επίσης ότι τεράστιες ευθύνες βαραίνουν την προηγούμενη κυβέρνηση, κατά τη διάρκεια της θητείας της οποίας εξελίχθηκε το έγκλημα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, οι υπουργοί του, οι τεχνοκράτες όλοι / όλες έχουν ευθύνη. Ευθύνη φέρει και η Βουλή των Αντιπροσώπων που απέτυχε στον εποπτικό της ρόλο (όπως αποδείξαμε με την πιο πάνω σύντομη αναφορά μας). Ευθύνες φέρουν και τα μέσα ενημέρωσης και ο επιστημονικός κόσμος, όλη εκείνη η σειρά των επαϊόντων που εμφανίστηκαν ξαφνικά μετά την καταιγίδα των αποφάσεων του Eurogroup όπως τους καράολους στρατιά ολόκληρη από επαΐοντες και ειδικούς  για την οικονομία που έρπονται και γλείφοντας, στήριξαν τις επιλογές του μνημονίου, όλες αυτές τις μέρες από τα τηλεοπτικά παράθυρα. 

Θέλω να τελειώσω λέγοντας ότι ευθύνες φέρει και η παρούσα κυβέρνηση. Διαχειρίστηκε μία ενεργοποιημένη βόμβα και δεν κατάφερε να την απενεργοποιήσει. Αντίθετα έσκασε στα χέρια της, λόγω άστοχων και ανερμάτιστων χειρισμών και ανατίναξε την κυπριακή οικονομία και ότι έμεινε από την καταρρακωμένη αξιοπρέπεια των Κυπρίων. 

Χιλιάδες Κύπριοι πολίτες πληρώνουν σήμερα βαρύ τίμημα για τα λάθη, τις παραλείψεις, τα εγκλήματα μία μικρής ομάδας ανθρώπων. Πολλοί απ’ αυτήν την ομάδα «αξιότιμων κυρίων» όχι μόνο κυκλοφορούν ανάμεσά μας αλλά κατέχουν και αξιώματα, απολαμβάνουν τα άνομα κέρδη τους και χαίρουν και εκτίμησης. Είδατε τι συνέβηκε με την επιχείρηση εσπευσμένης απομάκρυνσης των καταθέσεων όσων γνώριζαν πριν και μετά τις αποφάσεις του Eurogroup. Λίστες κυκλοφορούν στα κρυφά άλλες δημοσιεύονται, γίνονται διαψεύσεις, μια νοσηρή μυρωδιά συλλογικής ευθύνης πλανάται στην ατμόσφαιρα. 

Κατά την άποψη μου δεν υπάρχει πιο σίγουρος δρόμος για να δικαιολογήσει μια κοινωνία την ατιμωρησία από το να πέσει στην παγίδα της ισοπέδωσης και της γενικής απαξίωσης. Αν δεχτώ χάριν συζήτησης την αφοριστική θέση ότι «όλοι φταίνε»  ή ότι «όλοι είναι οι ίδιοι»  ερωτώ ποιός θα κάνει τη κάθαρση, ποιός θα ψηφίσει νέους νόμους, ποιός θα αναλάβει να ελέγχει τη διαδικασία της τιμωρίας; Αφού δεν υπάρχει ελπίδα  ποιό το νόημα να τιμωρηθούν οι φταίχτες αφού δεν υπάρχει τίμιος ή καλύτερος (έστω και ολίγον καλύτερος) να αναλάβει την ευθύνη; Σκεφτείτε κι αυτό: «αν φταίνε όλοι και αφού είναι αδύνατο να τιμωρηθούν όλοι, ας πάμε πάρα κάτω, δεν πειράζει»! Καλώ λοιπόν τους πολίτες  να μην παρασύρονται από τέτοιες ύποπτες εκστρατείες απόδοσης συλλογικής ευθύνης. Δεν είναι όλα τα δάκτυλα τα ίδια, ούτε όλα τα χέρια λερωμένα. 

Εμείς στηρίξαμε  το έργο της ερευνητικής επιτροπής όταν οι άλλοι με τα έργα τους ή τις παραλείψεις τους την υπόσκαψαν από την αρχή μέχρι το τέλος. Αλλά και η ίδια η ερευνητική επιτροπή αυτοαναιρέθηκε με τις λάθος ενέργειες και πρακτικές της. Το πόρισμα της ερευνητικής επιτροπής κρίθηκε ανεπαρκές και πήρε το δρόμο για το χρονοντούλαπο της νομικής υπηρεσίας. Ένα όμως σημείο αξίζει για εμάς τους Οικολόγους, συναισθηματικής αξίας: Το πόρισμα έχει καταλογίσει ευθύνες σε όλα τα κόμματα πλην των Οικολόγων. Να δίνονται αμέσως στοιχεία για έναρξη ανακρίσεων. Για όσες υποθέσεις αφορούν αξιωματούχους του κράτους ή των τραπεζών να υπάρξει εξέταση κατά προτεραιότητα (π.χ. υπόθεση Λούτσιου). Όλα τα στοιχεία να δοθούν στη Βουλή και στην δημοσιότητα. Να σταματήσει το κρυφτούλι με τις λίστες. Να τεθούν σε διαθεσιμότητα οι ύποπτοι ή να μπουν στο stop list για να μην διαφύγουν της δικαιοσύνης. Να ξεκινήσει η διαδικασία παύσης του Διοικητή. Να θεσπιστεί νομοθεσία που να καθιστά ποινικό γενεσιουργό αδίκημα τις πράξεις ή παραλείψεις που οδήγησαν στην καταστροφή με βαριές ποινές ανάλογες των εγκλημάτων της διεθνούς τρομοκρατίας και του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος που περιλαμβάνουν ΟΧΙ μόνο φυλάκιση αλλά και δήμευση κινητής και ακίνητης περιουσίας. 

Μπορούν και πρέπει να γίνουν πολλά. Ξέρω ότι οι πολίτες δεν πιστεύουν πολύ σ’ αυτό. Δεν πιστεύουν ότι το έγκλημα θα ακολουθήσει η τιμωρία. Είναι όμως και δική τους ευθύνη να απαιτήσουν επιτακτικά και να μην αφήσουν κανένα περιθώριο πισωδρόμισης. Να ενισχύσουν την πολιτική απαίτηση για κάθαρση. Να δυναμώσουν τις πολιτικές δυνάμεις που αγωνίζονται για δικαιοσύνη και απέδειξαν έμπρακτα και όχι στα λόγια την συνέπεια τους. Στο αλφαβητάρι της σωτηρίας της Κύπρου, το Α είναι η τιμωρία και η δικαιοσύνη. Όσοι έφταιξαν, να πληρώσουν.