Ομιλία κ. Γιώργου Περδίκη, Βουλευτή Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Όταν το 1909 ιδρυόταν το πρώτο συνεργατικό πιστωτικό ίδρυμα, άναψε η πρώτη φλόγα ελπίδας για το φτωχό και μεροκαματιάρη Κύπριο. Σε μια κυρίως αγροτική οικονομία, με την πλειοψηφία του πληθυσμού να καταδυναστεύεται από αναλφαβητισμό και την τοκογλυφία, η κάθε κακή σοδειά σήμαινε πολλές φορές πλήρη οικονομική καταστροφή για ολόκληρα χωριά. Οι αυξημένοι φόροι που επέβαλλε ο αποικιοκράτης δυνάστης και ο περιορισμός του πλούτου στους λίγους μεγαλέμπορες και τσιφλικάδες επιδείνωνε ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Οι πρώτες προσπάθειες για δημιουργία συνεταιρισμών έγιναν δεκτοί ως η μόνη σανίδα σωτηρίας για τους αγρότες μας. Σμίγοντας τους λιγοστούς πόρους τους, από το υστέρημα τους κυρίως, έγιναν οι πρώτες προσπάθειες χρηματοδότησης των αγροτικών δραστηριοτήτων της κοινότητάς τους. Όπως κάθε αρχή βέβαια δεν ήρθαν όλα βολικά, αλλά μπήκαν τα θεμέλια και στήθηκαν σιγά-σιγά δυνατά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που σήκωσαν στους ώμους τους την σταδιακή οικονομική ανάπτυξη και άλλων παραγωγικών τομέων στην Κύπρο, πέραν από τη χρηματοδότηση της αναδιάρθρωσης και εκμοντερνοποίησης των αγροτικών διαδικασιών παραγωγής.
Ο ανθρωποκεντρικός χαρακτήρας των συνεργατικών ταμιευτηρίων επέτρεψε την σταδιακή ανατροπή του φαύλου κύκλου που κρατούσε μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, σε άθλια οικονομική κατάσταση και έθεσε τα θεμέλια της μικρομεσαίας τάξης.
Στη συνέχεια το συνεργατικό κίνημα αντιμετώπισε πολλές και διάφορες προκλήσεις, σε όλους τους κύριους σταθμούς της σύγχρονης ιστορίας της Κύπρου. Κάποιοι από αυτούς έδωσαν ώθηση στο κίνημα, διευρύνοντας σημαντικά την εμβέλεια των ταμιευτηρίων, εξαπλώνοντας τις εργασίες τους σιγά-σιγά σε όλο το νησί, αλλά και αυξάνοντας τα πεδία δραστηριοποίησης τους με την χρηματοδότηση όχι μόνο αγροτικών δανείων αλλά και επιχειρηματικών. Αναφέρομαι ειδικά στην περίοδο ίδρυσης των συνεργατικών παντοπωλείων, που συνεισέφεραν στην έμμεση οικονομική ενίσχυση των νοικοκυριών. Από την άλλη θεωρώ ότι υπάρχουν και εξελίξεις στην ιστορία του Συνεργατισμού που δεν δικαιώνουν τον φιλολαϊκό και ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα.
Ο μεγαλύτερος βέβαια αρνητικός σταθμός στην ιστορία του νησιού μας επηρέασε αρνητικά τον συνεργατισμό στην Κύπρο. Με την κατάληψη του 38% του εδάφους της Δημοκρατίας, 65% της καλλιεργήσιμης έκτασης, 70% του ορυκτού πλούτου, 70% των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και 80% των τουριστικών καταλυμάτων, η Τουρκική εισβολή και η 35χρονη μέχρι σήμερα κατοχή σημάδεψαν και την ιστορία του Συνεργατισμού στην Κύπρο.
Ειδική μνεία θα πρέπει να γίνει στο έργο που έχουν επιτελέσει τα Συνεργατικά ταμιευτήρια των κατεχόμενων δήμων και κοινοτήτων μας. Με την εργασία τους έχουν βάλει το λιθαράκι τους για να επιτελεστεί αυτό που πολλοί αποκαλούν οικονομικό θαύμα που ακολούθησε την τουρκική εισβολή, βοηθώντας τους καταθέτες τους να ορθοποδήσουν και πάλι μετά τις δυσμενέστατες συνθήκες που δημιουργήθηκαν τότε. Βέβαια όλα τα συνεργατικά ταμιευτήρια είχαν τον δικό τους ρόλο στην ανάκαμψη της οικονομίας μετά την εισβολή, αλλά τα εκτοπισμένα ταμιευτήρια είχαν ακόμη πιο δύσκολο έργο να επιτελέσουν αφού και τα ίδια είχαν χάσει περιουσιακά στοιχεία, καταθέσεις και καταθέτες. Οφείλουμε ένα μεγάλο εύγε στους οργανισμούς αυτούς που με τον τρόπο τους πέτυχαν να διατηρήσουν τους δεσμούς μεταξύ συγχωριανών και συντοπιτών, και που τους έδωσαν τα πρώτα εφόδια για να ξαναδημιουργήσουν το βιός τους από το μηδέν.
Το ίδιο σχόλιο ισχύει και για τα συνεργατικά ιδρύματα της υπαίθρου και ιδιαίτερα των ορεινών αγροτικών περιοχών. Η λειτουργία τους αποτελεί ένα από τα ελάχιστα συστήματα τροχοπέδης στην αστυφιλία και τον εξανδραποδισμό της υπαίθρου.
Εν κατακλείδι, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι ο συνεργατισμός έχει υποστηρίξει ποικιλοτρόπως την οικονομική εξέλιξη του τόπου μας. Ορθώς λοιπόν τιμάμε τα εκατοντάχρονα του συνεργατισμού στον τόπο μας, ως ένδειξη εκτίμησης και τιμής στο τεράστιο έργο που έχει επιτελέσει για τον τόπο μας και τους ανθρώπους του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου