Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2011

Η μειωμένη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψεως αποφάσεων και τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου


Ομιλία κ. Γιώργου Περδίκη, Βουλευτή Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών στην Ολομέλεια της Βουλής των Αντιπροσώπων 17 Νοεμβρίου 2011


Κυρίες και κύριοι,

Η γυναίκα σήμερα μπορεί να νοιώθει περήφανη, γιατί μέσα από τους πολύχρονους αγώνες και τις επαναστάσεις της, διεκδίκησε και πέτυχε πολλά. Πέτυχε καλύτερες συνθήκες εργασίας, καλύτερες αμοιβές, το δικαίωμα στη μόρφωση, την οικονομική και την κοινωνική χειραφέτηση.

Και ενώ η γυναίκα συμβάλλει αποφασιστικά στη διαμόρφωση της κοινωνίας, με τις δικές της αξίες και τις προτεραιότητες για τον πολιτισμό, την παιδεία, το περιβάλλον, την οικογένεια, την προώθηση της ειρήνης και της ασφάλειας, ο ρόλος της δεν αναγνωρίζεται όσο θα έπρεπε. Στη χώρα μας παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί και ενώ η γυναίκα αποτελεί το μισό του πληθυσμού, εντούτοις στις ψηλές θέσεις λήψης πολιτικών αποφάσεων αλλά και της δημόσιας ζωής, είναι σχεδόν απούσα.

Η συμμετοχή των Κυπρίων γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, στην πολιτική και δημόσια ζωή, παραμένει εξαιρετικά χαμηλή, όχι μόνο σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και σε σύγκριση με φτωχές χώρες του τρίτου κόσμου. Ο πολύ μικρός αριθμός γυναικών στη Βουλή και στην κυβέρνηση αποτελεί ουσιαστικό έλλειμμα δημοκρατίας, αφού ο μισός πληθυσμός υπο-εκπροσωπείται. Ταυτόχρονα, η απουσία των γυναικών περιορίζει την ποιότητα της πολιτικής ζωής και της στερεί μια πιο ολιστική και ανθρωποκεντρική προσέγγιση.

Οι γυναίκες στην πατρίδα μας δυστυχώς δεν είναι πρωταγωνίστριες, παίζουν δεύτερους ρόλους τόσο στην οικονομική ζωή του τόπου, όσο και στην πολιτική. Έχουμε μόλις 3 γυναίκες υπουργούς στα 11 υπουργεία μας (μόλις μια υπουργός όταν ξεκίνησε την θητεία του ο νυν πρόεδρος της Δημοκρατίας). Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια αύξηση στη γυναικεία εκπροσώπηση όσον αφορά τα διευθυντικά στελέχη των κυβερνητικών υπουργείων και τμημάτων, αλλά τα ποσοστά παραμένουν χαμηλά: μόλις 20 γυναίκες καλύπτουν θέσεις-κλειδιά στον κρατικό μηχανισμό, από τις συνολικά 100 θέσεις (ποσοστό 20%).

Όσον αφορά την πολιτική αντιπροσώπευση, τα πράγματα είναι ακόμη πιο λυπηρά. Από τα 6 κοινοβουλευτικά κόμματα που έχουμε, μόνο το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών, μπορεί να περηφανεύεται πως έχει από το 2009, γυναίκα Γενική Γραμματέα στο τιμόνι του. Έχουμε μόλις 2 εκλελεγμένες δημάρχους στα 33 δημαρχεία μας, ποσοστό μόλις 6%, και έχουμε μόλις 13 γυναίκες κοινοτάρχες στις 392 κοινότητες. Στις προσεχείς δημοτικές εκλογές, κατέθεσαν υποψηφιότητα για εκλογή στην πολύ σημαντική θέση του δημάρχου μόνο 3 γυναίκες σε σύνολο 85 υποψηφίων.

Δυστυχώς όμως η ίδια η σύσταση της Βουλής των Αντιπροσώπων, αντικατοπτρίζει τις ανισότητες που παρατηρούνται στον πολιτικό βίο του τόπου μας. Οι γυναίκες με την σημερινή σύνθεσή της Βουλής των Αντιπροσώπων αποτελούν μόλις το 10,7% των μελών του Κυπριακού Κοινοβουλίου, που είναι πολύ χαμηλότερο του μέσου όρου συμμετοχής των γυναικών στα εθνικά κοινοβούλια των ευρωπαϊκών χωρών, ο οποίος ανέρχεται στο 24%. Υπενθυμίζουμε ότι και το ποσοστό στη σύνθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων στην προηγούμενη θητεία δεν ήταν ικανοποιητικό (12%). Θεωρούμε πάντως ότι είναι πισωγύρισμα να μειώνεται αντί να αυξάνεται το ποσοστό εκπροσώπησης των γυναικών. Άλλωστε, οι γυναίκες αποτελούν το 51% του συνολικού πληθυσμού, εργάζονται και μορφώνονται, όπως και οι άνδρες, και δικαιούνται ανάλογης πολιτικής εκπροσώπησης. Σύμφωνα με το Άρθρο 181, του στρατηγικού στόχου G1, της 4ης Παγκόσμιας Διάσκεψης για τις Γυναίκες (Πλατφόρμα Πεκίνου, 1995), «η επίτευξη του στόχου της ίσης συμμετοχής των γυναικών και των ανδρών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, θα επιφέρει την ισορροπία, η οποία θα αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τη σύνθεση της κοινωνίας και είναι απαραίτητη, ώστε να ενδυναμωθεί η δημοκρατία και να προωθηθεί η ορθή λειτουργία της τελευταίας».

Θεωρούμε ότι ευθύνη για αυτό το φαινόμενο φέρουν τα μεγάλα πολιτικά κόμματα του τόπου μας. Δυστυχώς παρατηρήθηκε σοβαρή μείωση του αριθμού των γυναικών υποψηφίων που κατήλθαν στις πρόσφατες εκλογές για εκπροσώπηση στην Βουλή των Αντιπροσώπων, συγκριτικά με τις υποψηφιότητες για τις αντίστοιχες εκλογές του 2006, παρά τις πολλαπλές διακηρύξεις των πολιτικών κομμάτων για προώθηση των γυναικών στον πολιτικό και δημόσιο βίο.

Το Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών σημείωσε βέβαια ότι με πρόσχημα την οικονομική κρίση η κυβέρνηση δεν στήριξε σ’ αυτήν την προεκλογική περίοδο για τις βουλευτικές εκλογές την γυναικεία υποψηφιότητα μέσω προγραμμάτων και δράσεων του Εθνικού Μηχανισμού για τα Δικαιώματα της Γυναίκας, όπως έγινε π.χ. στις Βουλευτικές Εκλογές του 2006.

Τα θέματα της ισότητας και ισοτιμίας των πολιτών αποτελούν για εμάς προτεραιότητα. Αν και γενεσιουργός αιτία όλων αυτών των φαινομένων είναι οι βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις ανισότητας και οι δομές εξουσίας σε βάρος των γυναικών, εντούτοις η πολιτεία οφείλει να λάβει δραστικά μέτρα για επίλυση αυτής της κραυγαλέας ανισότητας μεταξύ των δύο φύλων.   
   
Για προώθηση της ίσης συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων προτείνουμε προσωρινά αντισταθμιστικά μέτρα για αντιμετώπιση των διακρίσεων, γιατί αν και στον πολιτικό και κοινωνικό στίβο υπάρχουν εφάμιλλοι παίκτες γυναίκες και άνδρες, πρέπει να ληφθουν δραστικά μέτρα για την μείωση του χάσματος ανισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών στην κοινωνία μας. Στο παρόν στάδιο, με τα συσσωρευμένα αποτελέσματα αιώνων ανισότητας, χρειάζονται  ποσοστώσεις στα διοικητικά συμβούλια δημόσιων και ημικρατικών οργανισμών, στα εκλογικά ψηφοδέλτια και σε ανώτερες διοικητικές θέσεις, και προώθηση γυναικών σε δημόσια αξιώματα. Παράλληλα, προτείνουμε την επιχορήγηση τεχνικής κατάρτισης των γυναικών για συμμετοχή τους στην πολιτική και την προώθηση προγραμμάτων καθοδήγησης (mentoring projects) για γυναίκες που επιθυμούν να συμμετέχουν ενεργά στον πολιτικό βίο του τόπου.

Βέβαια, όπως και για όλες τις υπόλοιπες εργαζόμενες γυναίκες, πρέπει να προωθηθεί η συμφιλίωση της οικογενειακής και με την επαγγελματική ζωή. Προτείνουμε λοιπόν:
  • Επέκταση της άδειας μητρότητας από 18 σε 20 εβδομάδες, με πλήρεις απολαβές, σύμφωνα με τα νέα ευρωπαϊκά δεδομένα (νομοθετικό ψήφισμα Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 20 Οκτωβρίου 2010).
  • Βελτίωση της λειτουργικότητας της γονικής άδειας, για μητέρες και πατέρες, με πλήρεις απολαβές για 2 εβδομάδες (σήμερα η γονική άδεια δεν πληρώνεται).
  • Βελτίωση των δομών φύλαξης παιδιών και ηλικιωμένων, με προσιτό κόστος για την εργαζόμενη μητέρα και ενίσχυση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης.
  • Επέκταση του θεσμού του ολοήμερου σχολείου.
  • Διάδοση της τηλεργασίας.
  • Ανάπτυξη κοινοτικών γυμναστηρίων, λεσχών, χώρων αθλοπαιδιών και χώρων πρασίνου για υγιή απασχόληση των παιδιών.

Πάγια θέση του Κινήματος Οικολόγων Περιβαλλοντιστών είναι πως η πολιτεία πρέπει να εφαρμόσει στην πράξη την ισόρροπη συμμετοχή των γυναικών σε όλους τους τομείς της οικονομικής, πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Να έχει δηλαδή την πολιτική βούληση και να διαθέσει τα οικονομικά μέσα για να γίνουν πράξη οι νόμοι για την ισότητα, πράγμα που σημαίνει αλλαγές στους προϋπολογισμούς, ώστε να δημιουργηθούν υποστηρικτικές δομές κυρίως στη διαρκή διαπαιδαγώγηση ανδρών και γυναικών, από τις πολύ μικρές ηλικίες.

Χωρίς ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής και στοχευμένων δράσεων, και χωρίς την ενεργό συμμετοχή των πολιτικών κομμάτων και των γυναικείων οργανώσεων και τμημάτων τους, η γυναικεία παρουσία στα έδρανα της Βουλής των Αντιπροσώπων, στην Κυβέρνηση και στη διοίκηση, θα συνεχίσει να είναι πενιχρή, με κίνδυνο περαιτέρω συρρίκνωσης.  

Δεν υπάρχουν σχόλια: